Taşınmaza Kamulaştırma Yapılmadan El Atılması - Kamu Hizmetinin Belirli Olmaması - Husumetin Kime Yöneltileceği

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendine göre kararın düzeltilmesi istemi yerinde görüldüğünden Dairemizin 31/10/2016 tarihli, E:2016/10856, K:2016/6253 sayılı kararı kaldırılarak işin esası incelendi:

Dava, İzmir İli, Karabağlar İlçesi, Bozyaka Mahallesi, ... ada, ... parselde kayıtlı taşınmazın imar planında resmi tesis alanında kaldığından kamulaştırma yapılmadan hukuken el atıldığından bahisle fazlaya ilişkin haklan saklı kalmak şartıyla ... TL bedelin dava tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte tazminat olarak ödenmesine hükmedilmesi istemiyle açılmış; İdare Mahkemesince, dava dosyasının ve mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan raporun birlikte değerlendirilmesinden, taşınmazdaki mülkiyet hakkı kısıtlandıktan sonraki beş yıllık süre içinde kamulaştırılmamak suretiyle mülkiyet hakkının süresi belirsiz bir zaman diliminde kısıtlanması durumunun davacı açısından gerçekleştiği, taşınmaz malın değerinin hesaplanarak ilgilisine ödenmesi dışında başka bir yolun kalmadığı gerekçesiyle tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiş, bu kararın kabule ilişkin kısmı davalı idare tarafından temyiz edilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanunuyla yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla anılan Kanunun 7. ve 8. maddeleriyle, belirli nüfus kriterini aşan belediye ve valiliklere imar planları hazırlama ve yürürlüğe koyma yükümlülüğü getirilmiştir.

İmar Kanununun 10. maddesinde: "Belediyeler; imar planlarının yürürlüğe girmesinden en geç 3 ay içinde, bu planı tatbik etmek üzere 5 yıllık imar programlarını hazırlarlar. Beş yıllık imar programlarının görüşülmesi sırasında ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarının temsilcileri görüşleri esas alınmak üzere Meclis toplantısına katılır. Bu programlar, belediye meclisince kabul edildikten sonra kesinleşir. Bu program içinde bulunan kamu kuruluşlarına tahsis edilen alanlar, ilgili kamu kuruluşlarına bildirilir. Beş yıllık imar programları sınırları içinde kalan alanlardaki kamu hizmet tesislerine tahsis edilmiş olan yerleri ilgili kamu kuruluşları, bu program süresi içinde kamulaştırırlar. Bu amaçla gerekli ödenek kamu kuruluşlarının bütçelerine konulur. İmar programlarında, umumi hizmetlere ayrılan yerler ile özel kanunları gereğince kısıtlama konulan gayrimenkuller kamulaştırılıncaya veya umumi hizmetlerle ilgili projeler gerçekleştirilinceye kadar bu yerlerle ilgili olarak diğer kanunlarla verilen haklar devam eder." hükmüne yer verilmek suretiyle belediyelere, imar planlarını uygulamak üzere belirtilen süre içerisinde imar programını hazırlama; ilgili yatırımcı kamu kuruluşlarına ise imar programlarında kendi görev alanlarındaki kamu hizmeti için ayrılan özel mülkiyete konu taşınmazları kamulaştırma zorunluluğu getirilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlık konusu taşınmazın 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "Resmi Tesis Alanı" olarak ayrılmış bulunduğu, imar planı üzerinde anılan resmi tesis alanında hangi kamu hizmetinin yapılacağına dair bir ibarenin bulunmadığı, davalı Maliye Hazinesi tarafından belediyeden bir talepte bulunulmadığının belirtildiği, imar planım yapan belediye tarafından yukarıda belirtilen mevzuat hükmü gereği ilgili yatırımcı kuruluşa tahsis edilen alanın bildirildiğine dair bilginin dosyada yer almadığı görülmüştür.

Bu durumda, uyuşmazlık konusu taşınmaz için belirlenen resmi tesis alanında hangi kamu hizmetinin yapılacağının imar plan notlarında yer alıp almadığının araştırılması, anılan resmi tesis alanının hangi kamu idaresi için ayrıldığına dair ilgili belediyeden bilgi ve belge istenilmesi, buna göre sorumlu idare hasmıyla davanın görülmesi, belediye tarafından resmi tesis alanı olarak ayrılan yerin hangi kamu hizmeti için ayrıldığının belirtilmemesi ya da plan notlarında hangi kamu hizmetine ayrıldığının belirlenmemiş olması halinde ilgili belediyelerin husumetiyle davanın görülmesi gerekmektedir.

Açıklanan nedenlerle, İzmir 5. İdare Mahkemesince verilen 11/05/2016 tarihli, E: 2014/250, K: 2016/661 sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 19.06.2017 tarihinde oybirliği ile karar verildi.