Takip Konusu Senedin Kambiyo Vasfında Olmaması - Görevli Mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesi Olması

I. DAVA

Davacı vekili dava dilekçesi ile; Davacı taraf davalının borçlu olduğu senedin Sakarya 1. İcra Dairesi'nin 2023/15830 Esas sayılı dosyasında icraya konulduğunu, davalı aleyhine başlatılan icra takibinde ödeme emrinin borçluya tebliği üzerine davalı tarafın imzaya borca ve ferilerine itiraz ettiğini, belirterek Sakarya 1. İcra Dairesi'nin 2023/15830 Esas sayılı icra dosyasına yapılmış olan itirazın iptali ile takibin devamına karar verilmesini ve icra inkar tazminatına hükmolunmasını talep etmiştir.

II. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARLARININ ÖZETİ

Sakarya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin Kararı

;

"..İstem davacının, kambiyo senedine dayalı alacaktan kaynaklı icra takibine yapılan itirazın iptaline karar verilmesi talebi hususunda olup mutlak ticari dava niteliğindedir. 6102 sayılı TTK ‘nun 5. maddesini değiştiren 6335 sayılı Kanunun yürürlük tarihi olan 01/07/2012 tarihinden sonra açılmıştır. Sözü edilen değişiklikle Asliye Hukuk Mahkemeleri ile Asliye Ticaret Mahkemeleri arasındaki ilişki iş bölümü ilişkisi olmaktan çıkarılıp görev ilişkisi haline getirilmiştir. İş bölümü itirazı 6100 sayılı HMK’nın 116/1c maddesi gereğince ilk itiraz iken görev ilişkisi ilk itiraz niteliğinde olmayıp mahkemenin resen davanın her aşamasında dikkate alınan ve kamu düzeninden sayılan bir dava şartıdır. Ticari davalar 6102 sayılı TTK’nun 4/1. Maddesinde sayılmış olup dava konusu edilen işin ticari nitelikte olup olmadığına bakılmaksızın ticari işletme ile ilgili hukuk davaları, kambiyo senetleri ile ilgili davalar ve çekişmesiz yargı işleri dava türü olarak mutlak ticari dava niteliğindedir. Eldeki dava kambiyo senedine dayalı itirazın iptaline ilişkin olduğundan davanın mutlak ticari dava olduğu anlaşılmaktadır. Hakimler ve Savcılar Kurulu 1. Dairesinin 08/07/2021 tarihli ve 568 Sayılı Kararı İle Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 01/09/2021 tarihinde faaliyete geçirilmesine karar verildiği, 01/09/2021 tarihi itibari ile anılan mahkemenin faaliyete geçirilmesine dair karar verildiği, özel mahkemenin kurulması ile genel mahkemenin görevi sona ermiş olduğundan görevsizlik kararı vermek gerektiğini, davanın görev yönünden usulden reddi ile, mahkememizin görevsizliğine, davacı tarafından 6100 sayılı Kanunun 20. maddesi uyarınca kararın kesinleşmesine müteakip iki hafta içerisinde başvurarak talepte bulunulması halinde, dosyanın görevli ve yetkili Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine,.." şeklinde görevsizlik kararı verilmiş, karar 27/02/2024 tarihinde kesinleşmiştir.

Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesinin kararı;

"...Kambiyo senedine dayanan bir icra takibi ve kambiyo senedine bağlı bir alacak bulunmadığından, yapılan takip adi takip olduğundan eldeki bu itirazın iptali davası ticari dava niteliğinde değildir. Taraflar arasında, takip talebinde ya da dava dilekçesinde tanımlanan ve dayanak yapılan, ticari davaya dayanak oluşturabilecek bir hukuki ilişki de bulunmamaktadır. Yukarıda belirtildiği gibi davacı bahsi geçen senede temel ilişki kapsamında ispat aracı olarak yazılı delil başlangıcı olarak dayanabilecektir. Davacının ve davalının her ikisinin de tacir sıfatı olmadığı gelen kayıtlarla sabittir. Somut uyuşmazlık açısından asliye hukuk mahkemesi görevlidir. (sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi 2024/102 E. 2024/136 K.) Uyuşmazlığın mahkememizin görevi kapsamına girmemesi sebebiyle taraflar arasında temel ilişki olup olmadığı davacı tarafın temel ilişki iddia ve anlatımında bulunup bulunmadığı, icra takibinin geçerli olup olmadığı hususları gözetilmemiştir. Görev kamu düzenine ilişkin olup dava şartlarındandır. HMK nun 138/1 maddesindeki " Mahkeme, öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar hakkında dosya üzerinden karar verir; gerektiği takdirde kararını vermeden önce, bu konuda tarafları ön inceleme duruşmasında dinleyebilir." hükmü ile aynı yasanın 320/1 maddesindeki "Mahkeme, mümkün olan hâllerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden karar verir." düzenlemesi ve "Mahkeme dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır" şeklindeki HMK nun 115/1 maddesi ile usul ekonomisi nazara alınarak dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde tensiple mahkememizin görevsizliğine Sakarya 5. Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğuna dair aşağıdaki şekilde karşı görevsizlik kararı verildiğini, mahkemenin görevsizliğine, davanın HMK'nın 114/1-c ve 115/2 maddeleri gereği görev dava şartı yokluğundan usulden reddine,..." şeklinde karşı görevsizlik kararı verilmiş,..'' karar 05/07/2024 tarihinde kesinleşmiştir.

III. İSTİNAF

Yargı yeri belirlenmesi amacıyla dosya Sakarya Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından Dairemize gönderilmiştir.

IV. Gerekçe

Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, merci tayinine ilişkindir.

İlgili Hukuk

6100 Sayılı HMK, TTK,

V. DEĞERLENDİRME ve KARAR

6102 Sayılı Ticaret Kanunun 4. Maddesine göre bir davanın ticari dava sayılması için ya uyuşmazlık konusu işin, tarafların her ikisinin birden ticari işletmesiyle ilgili olması, ya da tarafların tacir olup olmadıklarına veya işin tarafların ticari işletmesiyle ilgili olup olmadığına bakılmaksızın Türk Ticaret Kanunu veya diğer kanunlarda o davaya ticaret mahkemesinin bakacağı yönünde düzenleme olması gerekir.

Somut olayda; dava Sakarya 1. İcra müdürlüğünün 2023/15830 sayılı dosyasındaki ilamsız takibe ilişkin alacağa yönelik olup takibin kambiyo senetlerine yönelik olmaması her iki tarafın tacir olmaması ve mutlak ticari dava niteliğinde bulunmaması dikkate alındığında genel hükümlere göre davaya bakma görevi asliye hukuk mahkemesine ait olup;

Bu nedenlerle;

Sakarya 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin yargı yeri merci olarak belirlenmesine karar vermek gerekli ve yerinde görülmüştür.

H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;

6100 Sayılı HMK'nın 21, 22 ve 23.maddeleri gereğince Sakarya 5.Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,

Dosyanın yargı yeri olarak belirlenen mahkemeye gönderilmek üzere merci tayini talebinde bulunan mahkemeye iadesine,

Dair; dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 6100 Sayılı HMK'nın 362/1-c maddesi gereğince KESİN olarak oybirliği ile karar verildi. 09/09/2024