Haczedilmezlik Şikayetinden Sonra Yargılama Sırasında Haczin Düşmesi

Genel haciz yoluyla takipte, borçlunun İİK'nin 82/4 maddesi uyarınca haczedilmezlik şikayetinde bulunarak ..... plakalı traktör üzerindeki haczin kaldırılmasına karar verilmesine talep ettiği, mahkemece şikayetin reddine karar verildiği, bu karara karşı borçlu tarafından yapılan istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verildiği görülmektedir.

İİK'nin 82/1-4. maddesine dayalı olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilmesi için, şikayet tarihi itibariyle hukuken geçerli bir haczin varlığı şarttır. Bu nedenle borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunması üzerine, öncelikle İİK'nin 106. ve 110. maddeleri uyarınca haczin düşmüş olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Şikayet tarihinden önce yukarıda belirtilen maddeler uyarınca haczin düşmüş olduğunun belirlenmesi halinde, şikayetin konusu olmayacağından, başvurunun fuzuli yapıldığı kabul edilmelidir. Bununla birlikte, şikayet tarihi itibariyle satış isteme sürelerinin henüz dolmadığı hallerde ise şikayetin incelenmesi sırasında haczin ayakta olup olmadığının mahkemece değerlendirilmesi ve haczin düştüğünün tespiti halinde, şikayetin konusuz kaldığının kabulü gerekeceğinden, şikayetin esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerekecektir.

Öte yandan, taşınırın usulüne uygun olarak haczedildiğinin kabulü için icra müdürlüğünce haciz kararı verilmesi yeterli olup, haczin geçerliliği ve tamamlanmış sayılması için ayrıca trafik siciline şerh verilmesi zorunlu değildir.

Bununla birlikte aynı Kanunun “Müddetler Başlaması ve Bitmesi” başlıklı 19. maddesi gereğince ay veya sene olarak tayin olunan müddetler ayın veya senenin kaçıncı günü işlemeye başlamış ise biteceği ay veya senenin aynı gününde ve müddetin biteceği ayın sonunda böyle bir gün yoksa ayın son gününde biter. Bir müddetin sonuncu günü resmi bir tatil gününe rastlarsa, müddet tatili takip eden günde biter.

Bu açıklamalar ışığında, İİK'nin 106-110.maddeleri uyarınca haczin düşmüş olup olmadığı belirlenirken sürenin başlama tarihi olarak icra müdürlüğünce haciz kararının verilme tarihi esas alınmalıdır.

Somut olayda; borçlunun 18.03.2022 tarihinde tesis edilen hacze ilişkin 19.09.2022 tarihli şikayetin incelenmesinde; alacaklı vekilinin talebi üzerine icra müdürlüğünce 18.03.2022 tarihinde haciz talebinin kabul edilmesiyle 15 LK 196 plakalı traktör üzerine haciz konulduğu, haczin konulduğu tarih itibariyle İİK'nin 106. maddesinin yürürlükte olan hükmü uyarınca satış isteme süresinin 6 ay olduğu ancak alacaklının 29.11.2022 tarihinde satış talep ettiği, buna göre 6 aylık yasal sürede satış talep edilmediğinden şikayet tarihi olan 19.09.2022 tarihi itibarı ile (6 aylık sürenin son günü 18.09.2022 resmi tatile(Pazar) rastladığı için) haciz ayakta ve geçerli ise de İlk Derece Mahkemesinin karar tarihi olan 17.11.2022 tarihinden önce düşmüştür.

O halde, İlk Derece Mahkemesince; şikayetin incelenmesi sırasında şikayete konu kaldırılması istenilen 18.03.2022 tarihli haciz düştüğünden temyiz konusu taşınıra ilişkin konusuz kalan şikayetin esası hakkında karar verilmesine yer olmadığına ve HMK'nin 331/1. maddesi uyarınca tarafların şikayet tarihindeki haklılık durumlarına göre yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi ve Bölge Adliye Mahkemesince de istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi isabetsizdir.

SONUÇ:

Borçlunun temyiz itirazlarının re'sen görülen nedenlerle kabulü ile 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nin 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nin 373/1. maddesi uyarınca, Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesinin 29.12.2023 tarih ve 2023/476 E.-2023/3298 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,

Yeşilova İcra Hukuk Mahkemesinin 17.11.2022 tarih, 2022/10 E.-2022/20 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde ilgiliye iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de, Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 23.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.