Sigortalı Olma Hak ve Yükümlülüğünden Vazgeçilemez

Bölge Adliye

Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi

İlk Derece

Mahkemesi : ... İş Mahkemesi

Dava, Tarım Bağ-Kur sigortalılık süresinin tespiti istemine ilişkindir.

İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davalı Kurum vekilince istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.

... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.

I-İSTEM

Davacı, mirasbırakanı Yılmaz Battal’ın tescil tarihinden ölümüne kadar Tarım Bağ-Kur’lu olduğunu beyanla sigortalılığın tespitiyle ölüm aylığı bağlanmasını talep etmiştir. Davacı tarafça bilahare 20.9.2016 tarihli ıslah dilekçesiyle öncelikle 3.10.2002-6.8.2015 olmadığı takdirde 14.3.2005-6.8.2015 arasında sigortalı olduğunun tespitini talep etmiştir.

II- CEVAP

Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde, Kurum işleminin mevzuata uygun olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.

III- MAHKEME KARARI

A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

Mahkemece yapılan yargılama sonunda davacının davasının kısmen kabulü ile, davacının 14/03/2005-06/08/2015 tarihleri arasındaki dönemde 2926 sayılı Kanun uyarınca zorunlu Tarım Bağ-kur sigortalısı olduğunun tespitine, davacının ölüm aylığı talebine ilişkin talebinin feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.

İSTİNAF SEBEPLERİ:

Davalı Kurum vekili; yerel mahkemece tevkifatın bulunmadığı yıllara ilişkin yeterli araştırma yapılmadığını, kabul edilen bu dönemlere ilişkin prim tevkifatı, ürün satışı bulunup bulunmadığının araştırılmadığını, Ziraat Odası kaydının terk tarihinden sonra açıldığını beyan ederek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI

Davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile; ... İş Mahkemesinin yukarıda tarih ve Esas, Karar sayılı kararının kaldırılmasına,

Davacının 01/11/2002-16/02/2005 tarihleri arasındaki zorunlu tarım sigortalılığına ilişkin talebinin hukuki yarar yokluğundan reddine,

Davacının 03/10/2002-31/10/2002 ve 16/02/2005-06/08/2015 (ölüm tarihi) tarihleri arasındaki talebinin reddine,

Davacının ölüm aylığı bağlanması talebinin feragat nedeniyle reddine, karar verilmiştir.

TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ

Davacı vekili, kararın temyizen incelenerek bozulmasını talep etmiştir.

IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME

Davanın yasal dayanağı olan 2926 sayılı Kanunun 2. maddesinde, kanunla veya kanunların verdiği yetkiye dayanılarak kurulan sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmaksızın, 3. maddenin (b) bendinde tanımlanan tarımsal faaliyette bulunanların sigortalı sayılacakları belirtilmiş, 3. maddenin (b) bendinde, bu Kanunda geçen “tarımsal faaliyette bulunanlar”ın, kendi mülkünde, ortaklık veya kiralamak suretiyle başkalarının mülkünde, kamuya özgü yerlerde ekim dikim, bakım, üretim, yetiştirme ve ıslah yollarıyla veya doğrudan doğruya tabiattan yararlanmak suretiyle bitki, orman, hayvan ve su ürünlerinin üretimini, avlanmasını, avcılar ve yetiştiriciler tarafından korunmasını, taşınmasını sağlayanları veya bu ürünlerden sair bir şekilde faydalanmak suretiyle kendi adına ve hesabına faaliyette bulunanları ifade ettiği açıklanmıştır. Ayrıca 5. maddede, yasal süresinde kayıt ve tescillerini yaptırmayanların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi izleyen aybaşından itibaren başlayacağı, bu suretle sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği ve kaçınılamayacağı, 6. maddede, bu Kanuna göre sigortalı sayılanların sigortalılıklarının tarımsal faaliyetlerine son verdiklerinde sona ereceği, 7. maddede, kişilerin bu Kanuna göre sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç 3 ay içinde Kuruma başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorunda oldukları, 9. maddede, bu zorunluluğa uymayanların tescil işlemlerinin Kurumca kendiliğinden yapılacağı hüküm altına alınmıştır. Öte yandan 5458/15 md.) Yıllık tarımsal faaliyet gelirlerinden bu faaliyete ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarın aylık ortalamasının, 16 yaşından büyükler için tespit edilen asgari ücret tutarından az olduğunu beyan eden veya belgeleyenler sigortalı sayılmazlar” hükmü düzenlenmiştir.

Eldeki davada, davacı murisinin 11.10.2002 tarihi itibari ile 2926 sayılı Yasa kapsamında tescil edildiği, 16.2.2005 tarihli dilekçe ile tarımsal faaliyetini sonlandırdığını bildirmesi üzerine 16.2.2005 tarihi itibarıyla sigortalılığının sona erdirildiği, 2002/11 ve 2002/12 aylarda 2 aylık prim ödemesinden başka ödemesi bulunmadığından davalı Kurumca murise 31.12.2002 ye kadar hizmet verilerek 31.12.2002-16.2.2005 arasındaki hizmetlerinin askıya alındığı anlaşılmaktadır. Mahkemece toplanan delillerden; muhtarlık beyanında, davacı murisinin 01.04.1997 tarihinden beri 2926 sayılı Kanun kapsamında tarımsal faaliyette iken 2015 yılında vefat ettiği, traktörünün bulunmadığı, babası ...’ın vermiş olduğu zilyetliği altında bulunan (tapusuz) kendi arazilerinde tarımsal faaliyette bulunmakta iken 2011 yılında yapılan kadastro çalışmaları sonucu taşınmaları adına tapu tescil edildiği, tarımsal faaliyetine ara vermediği, fındık ve patates elde ettiği, 2.000 kg civarında kabuklu fındık 250 kg patates elde ettiği, fındığını fındık alım- satımıyla iştigal edenlere sattığı, yıllık ortalama 20.000 TL gelir olduğunu bu gelirle geçimini idame ettirdiğinin bildirildiği, ... Kaymakamlığı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü Çiftçi Kayıt Sistemi Bilgilerine göre 2015 yılında 8.920 (da), 2014 yılında 10.828 (da), 2013 yılında 12,469 (da) , 2012 yılında 12.469 (da), 2011 yılında 12.469 (da) toplam kullanım alanlı fındık üretimi yaptığı, ...Ziraat Odasında 14.03.2005-05.11.2015 arasında kayıtlı olduğu, kolluk vasıtasıyla yaptırılan tahkikatta murisin “14.03.2005 tarihinde ...Ziraat Odasında kaydının bulunduğu, kayıt tarihinden 05.11.2015 tarihine kadar tarımsal faaliyetine devam ettiği, Tarımsal faaliyete önce 400 petek arı ile başladığı 14.10.2011 tarihinde ayrıca üzerine 10,5 dönümlük fındık bahçesi yazdırdığı, fındık bahçesinde ortalama 630-700 kg civarında yıllık fındık mahsulü olduğu oda kayıtlarında yıllık bal gelirinin ortalama 4833 TL olduğu, 18.03.2005, 14.03.2006, 12.03.2007, 07.03.2008, 30.03.3009, 25.02.2010, 11.02.2011, 02.01.2012 ve 30.04.2013 tarihlerinde Ziraat Bankası Gölköy Şubesinden tarım kredi kullandığı yapılan araştırmalardan anlaşılmıştır” şeklinde tutanak tutulduğu, 10.02.2011, 21.03.2012 ve 26.04.2013 tarihlerinde Ziraat Bankasından Genel Tarımsal Kredi kullandığı anlaşılmaktadır.

Her ne kadar davacı murisi 16.2.2005 tarihinde dilekçe vererek sigortalılığının sonlandırılmasını talep etmiş ise de, sosyal güvenlik hukukunun temel ilkelerinden olan, sigortalılığın kamu düzenine ilişkin olması, sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçilemeyeceği dikkate alındığında, davacı murisinin terk dilekçesi verdiği 16.2.2005 tarihinden sonraki sürelerde tarımsal faaliyetine devam edip etmediğinin usulünce araştırılıp irdelenerek sigortalılık süresi saptanmalı sonucuna göre karar verilmelidir.

Bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin davanın reddine ilişkin kararı bozulmalıdır.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereği BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 01/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.