Destekten Yoksun Kalma Tazminatı - Kaskın Takılıp Takılmadığının Belirlenememesi

I. DAVA:

Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin eşi müteveffa ........... sevk ve idaresindeki motorsiklet ........... tarihinde önüne çıkan yayaya çarptığını,........ olay sonrası hastaneye kaldırıldığını, tedavi görürken .......... tarihinde vefat ettiğini, olay sonrasında tanzim edilen ............ tarihli kaza tespit tutanağında ve ............ soruşturma numaralı dosyasından alınan bilirkişi raporunda yaya ............. asli kusurlu olduğunun belirlendiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile dava tarihi itibari ile .......... TL'nin davalıdan tahsilini dava etmiştir.

II. CEVAP:

Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu edilen talep hakkında müvekkili şirketin sorumluluğu bulunmadığını, müteveffanın kazada tam kusurlu olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur,

III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:

İlk derece mahkemesince, davanın kabulüne, ............ TL'nin ........... tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF:

A. İstinaf Yoluna Başvuranlar:

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili süresinde istinaf başvurusunda bulunmuştur.

B. İstinaf Sebepleri:

Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının kendi kusuru ile vefat eden .......... destekleri sıfatıyla dava açtığını, KTK m.92'de ilgili talepler açıkça teminat dışı bırakıldığını, davacıların taleplerini teminat dışı olduğunu, olayda işletenin ve araç malikinin, davacılara karşı sorumluluğundan söz edilemeyeceğinden, davanın reddi gerektiğini, davalının sorumlu olduğu zararların işletenin sorumlu olduğu zararlar olduğunu, destek şâhsın kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerinin teminat dışı bırakılmış olması karşısında davanın reddi gerektiğini, dava dışı yaya ............ asli kusur atfedildiğini, davalı tarafından akdedilen poliçe ile ............ plakalı aracın üçüncü kişilere kusuru ile vereceği zararlar teminat altına alındığını, dava dışı yaya .......... üçüncü kişilere vereceği zararın teminat kapsamında olmadığını, dava dışı yaya .............. kusuru indirilmeden tazminat hesaplanması ve müvekkili şirketin sorumlu tutulmasını kabul etmediklerini, 1,8 teknik faiz uygulanması gerektiğini, ceza dosyasındaki beyanlardan davaya konu kazanın, müteveffa ........ sabah işine giderken gerçekleşmiş olduğu ve iş kazası olarak kabul edilmesi gerektiğini, desteğin kask takmadan motosiklet ile yolculuğu esnasında meydana gelen kazada kafa travması sonucu vefat ettiği gözetilerek müterafik kusur indirimi yapılması gerektiğini ileri sürmüştür.

C. Gerekçe:

Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme:

Uyuşmazlık trafik kazasından kaynaklanan vefat nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı talebine ilişkindir.

İlgili Hukuk:

6098 sayılı TBK m. 49-55; 2918 sayılı KTK 85, 89, 90, 91; 6100 sayılı HMK m.341, 353, 355, 359; ZMMS Genel Şartları

Değerlendirme:

HMK'nın 355. maddesi uyarınca istinaf itirazları ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda;

1. ............ K sayılı kararı ile sigortalı aracın sürücüsü olan davacıların desteğinin asli kusurlu olduğu olayda desteğin mirasçılarının 3. kişi sıfatıyla sigortacıdan tazminat isteyebileceğine karar vermiştir. Karara göre; KTK 92. maddesi işletenin eşinin, usul ve fürunun, kendisine evlat edinme ilişkisi ile bağlı olanların ve birlikte yaşadığı kardeşlerinin mallarına gelen zararın zorunlu sigortacıdan istenemeyeceği yönündeki hükmü dikkate alındığında anılan yakınların ölüm ve yaralanmaları halinde bundan kaynaklanan zararların sigorta kapsamında olduğu kabul edilmelidir. Maddede araç şoförünün desteğinden yoksun kalanların zararı kapsam dışı bırakılmamıştır. Bundan ayrı olarak doktrinde sürücünün desteğinden yoksun kalanlar üçüncü kişi kabul edilmektedir. Destekten yoksun kalma tazminatı ölenin yakınlarına miras yoluyla geçen bir hak değil, destekten yoksun kalanların şahsında doğrudan doğruya doğan, asli ve bağımsız bir talep hakkıdır.

2.Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk (Trafik) Sigortası Genel Şartları A.6. maddesi (d) bendine göre destekten yoksun kalan hak sahibinin, sigortalının sorumluluk riski kapsamında olmakla beraber, destek şahsının kusuruna denk gelen destek tazminatı taleplerinin teminat kapsamı dışında tutulmuştur. Ancak kusuru dışındaki zarar yönünden 3.kişilere karşı sorumluluğu bulunmaktadır.

3.Somut olayda davacının desteğinin yüzde 25 kusurlu olduğu, talebin kusuru dışındaki kısma ilişkin olduğu ve davalı sigortanın bu kısma ilişkin sorumluluğunun bulunduğu anlaşılmakla bu yöndeki istinaf itirazı yerinde bulunmamıştır.

4.Dosyası içerisinde bulunan hesap raporunun güncel içtihatlara uygun olarak TRH 2010 tablosuna göre kusur ve maluliyet raporları dikkate alınarak progresif rant yöntemine göre düzenlendiği anlaşıldığından bu yöndeki istinaf itirazları yerinde görülmemiştir.

5.Zararın meydana gelmesinde veya artmasında zarar görenin de kusurunun bulunması halinde söz konusu olan müterafik kusur TBK'nın 52. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre zarara uğrayan, zarar doğuran eyleme razı olmuş veya kendisinin sebep olduğu hal ve şartlar zararın meydana gelmesine etki yapmış veya tazminat ödevlisinin durumunu diğer bir surette ağırlaştırmış ise hâkim tazminat miktarını hafifletebilir. Müterafik kusur indiriminde her somut olayın özelliğine göre olayın meydana geliş tarzı ve zararın artmasında zarar görenin kusurlu davranışının sonuca etkisi değerlendirilerek uygun oranda bir indirim yapılmasını gerektirir ve zarar görenin müterafik kusurunun tespiti halinde TBK'nın 52. maddesi uyarınca tazminattan %20 oranında indirim yapılması Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır.

Eldeki davada kaza tespit tutanağına göre destek sürücünün motorsiklet kullandığı ve kask takılı olup olmadığının tespit edilemediği kodunun işaretlendiği, müteveffa sürücünün ölümüne neden olan kafa travması bulunduğu gözetildiğinde kask kullanmadığının anlaşıldığı ve müterafik kusur bulunduğu kabul edilerek hüküm tesisi gerekirken buna uyulmaması hatalı olmuş ancak bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden karar kaldırılarak kabul edilen tazminattan %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılarak hüküm tesis edilmiş ve takdiren reddedilen kısım bakımından aleyhe yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmemiştir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile, ancak bu yanılgı yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden düzelterek esas hakkında bir karar vermek üzere 6100 sayılı H.M.K‘nun 353/1-b-2 maddesi gereğince kararın kaldırılarak, istinaf edenin sıfatı, tarafların kazanılmış hakları dikkate alınarak kesinleşen hususlar infazda tereddüt hasıl olmaması açısından aynen belirtilmek suretiyle yeniden esas hakkında aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.

HÜKÜM :

Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;

Davalı vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE,

Gaziantep 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 29/11/2021 tarih ve 2020/457 esas ve 2021/738 sayılı kararının KALDIRILMASINA,

6100 sayılı HMK 353/1-b-2 maddesi uyarınca düzeltilerek yeniden esas hakkında kararla; Davanın kısmen kabul kısmen reddine,

a-......... TL'nin ............. tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

b-Kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan alınması gereken ...........-TL nispi harçtan, peşin harç ve ıslah harcının toplamı olan ..........-TL harcın mahsubu ile ..............-TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,

c-Davacının yaptığı toplam ...........-TL yargılama giderinin ve ..............-TL toplam yatırılan harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,

d-Müktesep haklar gözetilerek AAÜT'ye göre .............. TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine

e-Müktesep haklar gözetilerek Hazine tarafından karşılanan zorunlu arabuluculuk gideri olan ................ TL'nin davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,

f-Yapılan giderin avanstan mahsubu ile bakiye kısmın HMK'nın 333. Maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,

İstinaf Harç ve Giderleri

a-Davalı taraftan alınan peşin istinaf karar ve ilam harcının talep halinde iadesine,

b-Davalı tarafından karşılanan ........... TL istinaf başvuru harcının davacıdan alınarak davalıya verilmesine,

c-İstinaf posta masrafının davacı üzerinde bırakılmasına,

d-Duruşma açılmadığından istinaf vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,

e-Gider avansından harcanmayan kısmın talep halinde ilgilisine iadesine,

f-Kararın kesin olması nedeniyle tebligatların ve harç tahsil/iade işlemlerinin ilk derece mahkemesince yapılmasına,

Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda HMK.362/1-a maddesi gereği kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 24/01/2024