Birden Fazla Yetkili Mahkemenin Bulunduğu Dava Yetkisiz Mahkemede Açılmış İse Seçme Hakkı Davalılara Geçer

MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkin olarak açılan davada ... 8. Asliye Ticaret ile ... 2. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Dava, trafik kazası sonucu oluşan yaralanmadan kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.

... 8. Asliye Ticaret Mahkemesince, 6100 sayılı HMK'nun 7. maddesine göre davalı birden fazla ise, dava bunlardan birisinin ikametgahı mahkemesinde açılır. Yine aynı Yasa'nın 16. maddesine göre haksız fiilden doğan davalarda haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir. Diğer taraftan, 2918 sayılı KTK'nun 110. maddesinde ise; "Motorlu araç kazalarından dolayı hukuki sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentenin bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir" ifadesine yer verilmiştir. 2918 sayılı KTK'nun 110. maddesi ile HMK'nun 14/1. maddesi birlikte değerlendirildiğinde davacının davalının ...’da bulunan şubesinin işleminden kaynaklanan bir uyuşmazlık olduğu iddia ve ispat edilmediğinden, sigorta şirketinin her şubesinin bulunduğu yer mahkemesinin yetkili olarak kabul edilemeyeceği, HMK'nun 16. maddesi gereğince dava haksız fiilden kaynaklandığı ve zarar görenin yerleşim yeri mahkemesinin Ordu olduğu, yine aynı maddeye göre kazanın meydana geldiği yer mahkemesinin .../... olduğu, HMK'nun 6. maddesi gereğince davalının ikametgahı mahkemesinin ... olduğu, Karayolları Trafik Kanununun 110. maddesine göre sigortacının merkezinin bulunduğu yerin ... olduğu, poliçeyi düzenleyen acentanın ...’da bulunması nedeniyle, ..., ... ve ... Mahkemeleri olmak üzere kanunen belirlenen tüm yetki kurallarına uyulmadan tüm bu yetki kuralları bertaraf edilerek kanunen belirlenen yetkili mahkemelerden hiçbirinde dava açılmadığı anlaşıldığından davalı tarafın yetki itirazının kabulü ile seçim hakkı davalıya geçtiğinden davalının seçtiği yer olan ... Ticaret Mahkemelerinin yetkili olduğu, Bölge Müdürlüğü ve HMK'nun 14/1. maddesine göre şube esasına dayalı olarak ...'da dava açmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçeleri ile yetkisizlik kararı verilmiştir.

... 2. Asliye Ticaret Mahkemesince, dava dilekçesinin davalıya 14/02/2020 tarihinde tebliğ edildiği, cevap dilekçesinin iki haftalık süreyi geçirdikten sonra 02/03/2020 tarihinde UYAP'tan sunulduğu, bu hali ile süresi içinde yetki itirazında bulunulmadığı tespit edildiğinden davanın ilk açıldığı ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesi yetkili hale gelmiştir. Kaldı ki davaya konu kazanın ...'da meydana geldiği, davacının yerleşim yerinin de .../... olduğu, davalı ... şirketinin ... Bölge Müdürlüğü'nün "... Cad. No:.../...-... .../..." adresinde bulunduğu, yetkili Mahkemenin birden fazla olduğu hallerde seçimlik hak davacıya ait olduğundan yetkisizlik kararı veren ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin yargılama bakımından yetkili olduğu, Yargıtay 20. Hukuk Dairesi'nin 30/09/2019 tarihli 2019/3579 Esas - 2019/5346 Karar sayılı ilamında belirttiği üzere "Davacının birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, davayı davalının bölge müdürlüğünün bulunduğu ... ilinde açarak yetkili mahkemeyi seçmiş olduğu anlaşıldığına göre, davanın ... 5. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir...'' gerekçesi ile ... Ticaret Mahkemesinin yetkili olduğunun kabul edildiği, bu hali ile de davanın ilk açıldığı ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkili olduğu gerekçeleri ile yetkisizlik kararı verilmiştir.

6100 sayılı HMK'nun genel yetkiyi düzenleyen 6. maddesininin birinci fıkrasına göre; "Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir." Yine aynı Kanunun 16. maddesinde ise, "Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 110. maddesi ile ZMSS Genel Şartlarının C.7. maddesinde ise "Motorlu araç kazalarından dolayı hukukî sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir." ifadesine yer verilmiştir.

Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman şeçme hakkı davalılara geçer.

Bunun yanında kaza ... ili ... ilçesinde meydana gelmiştir. Davacının yerleşim yeri de .../... 'dur. Ancak, yapılan araştırma ile davalı ... şirketinin ... ilinde bölge müdürlüğünün olduğu anlaşılmıştır. Dolayısı ile, davacının birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, davayı davalının bölge müdürlüğünün bulunduğu ... ilinde açarak yetkili mahkemeyi seçmiş olduğu anlaşıldığına göre, davanın ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.

Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nun 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince; ... 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 07/12/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.