Savunmanın Özeti: Davalı idarelerin temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hâkimi Zühal Aysun SUNAY'ın Düşüncesi: Uyuşmazlık konusu olayda, ihaleye ait idari şartnamede, üreticisinden itibaren başlayan ve isteklinin kendi satış yetkisine kadar olan, tüm satış ve yetki devirlerini gösteren belgelerin ihaleye katılırken sunulması gereken belgeler arasında açık olarak sayılması karşısında, üretici firmanın Türkiye'deki yetkili satıcısı olarak belirtilen ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne ait yetki belgesinin teklif ekinde sunulmaması nedeniyle, davacı şirketin o ürünün satışı konusunda doğrudan yetkili olduğunun yetki zincirinin ilk halkasındaki eksiklik nedeniyle ortaya konulamadığı, ihale konusu malzemeleri satış yetkisi olup olmadığını ispatlama amacına yönelik belgelerin teklifin esasını etkilemeyecek nitelikte önemsiz belge-bilgi eksikliği niteliğinde kabul edilemeyeceği, bu nedenle, ilgili mevzuat ve idari şartname uyarınca bu belgelenin tamamlatılması yoluna gidilemeyeceği açık olup, anılan belgeyi teklif ekinde sunmayan davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasını mevzuata uygun bulan dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddi gerekirken dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı Mürteza GÜLER'in Düşüncesi: ..... Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi'nce 15.06.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "31 Kalem Kan Merkezi Lab. Kit ve Sarf Malzemesi Alımı (21,22 ve 23. Kalemler" ihalesine ilişkin olarak davacı şirket tarafından yapılan şikayetin reddi üzerine itirazen şikayet yoluyla Kamu İhale Kuruluna yapılan başvurunun reddine ilişkin 24.07.2006 günlü, 2006/UM..Z-1753 sayılı kararın iptali istemiyle açılan davada; dava konusu işlemin iptali yolunda İdare Mahkemesince verilen kararı, davalı idareler temyiz etmiştir.
İdare Mahkemesince; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 37. maddesinde teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan belge ve bilgi eksikliklerinin tamamlatılabileceği öngörülmüşken, Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 52. maddesinde sadece bilgi eksikliğinin tamamlatılabileceğine yer verilerek, üst norma aykırı bir düzenleme yapıldığı, davacı şirket tarafından 21, 22 ve 23. kalemlerde teklif edilen ürünün kullanımı için üretici firmaya ait yetki belgesinin teklif zarfı içinde sunulmaması ve üretici firmaya ait CE uygunluk beyanı belgesi üzerinde apostille kaşesi veya Dışişleri Bakanlığı/ Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu onayı olmaması nedeniyle verilen teklifin değerlendirme dışı bırakıldığı, idareye yapılan şikayet başvurusunun reddedilmesi üzerine Kamu İhale Kurulu'na yapılan itirazen şikayet başvurusu sonucu dava konusu Kurul kararı ile yetki belgesinin tamamlatılmasının mevzuata göre mümkün olmadığı, diğer yandan CE uygunluk beyanının resmi nitelikte bir belge olmaması nedeniyle apostille kaşesi veya Bakanlık/Konsolosluk onayı taşımasına gerek bulunmadığı ifade edilerek sonuçta itirazen şikayet başvurusunun uygun olmadığına karar verildiği, oysa üretici firmaya ait yetki belgesinin 4734 sayılı Kanunun 37. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan belge kabul edilerek tamamlatılması gerektiği, kaldı ki eksik olduğu kabul edilen yetki belgesinin davacı tarafından dava dosyasına sunulduğu, öte yandan CE uygunluk beyanının resmi nitelikte bir belge olmaması nedeniyle apostille kaşesi veya Bakanlık/Konsolosluk onayı taşımasına gerek olmadığının Kamu İhale Kurulu tarafından tespit edildiği, bu nedenle davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yaptığı itirazen şikayet başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
4734 sayılı Kanunun "Tekliflerin değerlendirilmesi" başlıklı 37. maddesinin ikinci fıkrasında, tekliflerin değerlendirilmesinde, öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36. maddeye göre komisyonun ilk oturumunda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verileceği belirtilmiş, ayrıca fıkranın devamında, "Ancak, teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, belgelerin eksik olması veya belgelerde önemsiz bilgi eksikliği bulunması halinde, idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik belge veya bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir. Belirlenen sürede eksik belge veya bilgileri tamamlamayan istekliler değerlendirme dışı bırakılır." ifadesine yer verilerek, belirtilen kurala istisna getirilmiştir.
Kanunun belirtilen düzenlemesi karşısında, teklif değerlendirmesinde eksik olan belgelerin hiç bir şekilde tamamlatılmayacağı şeklinde genel bir kural getirilmesi mümkün değildir. İhale komisyonu, eksik olan belgenin, teklifin esasını değiştirip değiştirmediğini değerlendirerek, bunun sonucuna göre eksik belgenin istenip istenmeyeceğine karar verecektir.
Diğer yandan 4734 sayılı Kanunun 4. maddesinde "Teklif"in ne anlam ifade ettiği belirtilmiştir.
Olayda, üretici firmaya ait yetki belgesinin, teklif sahibi firmanın o ürünün kullanımı konusunda doğrudan yetkili olduğunu göstermesi nedeniyle, teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir belge olduğu kuşkusuzdur. Zira belirtilen belge, teklif sahibi firmalar açısından değerlendirmeye esas bir belge niteliğindedir. Üretici firmadan sonradan yetki belgesinin temin edilerek, eksikliğin tamamlatılabileceğini düşünmek, bu belgenin alınıp alınamayacağının belirsizliği nedeniyle ihale sürecini doğrudan belirsizliğe itmek anlamı taşır. Ayrıca üretici firmadan alınmış bir yetki belgesine sahip olmayan bir firmanın, teklif aşaması sonrasında ayrıca bir değerlendirmeye tabi tutulmasının önünü açmak, yetki belgesine sahip firmalar tarafından verilen geçerli tekliflerin askıda kalmasına ve bu firmaların sahip olduğu avantajların ortadan kaldırılmasına yol açacaktır. Dolayısıyla teklife esas bir değerlendirme unsurunun, 4734 sayılı Kanunun 37. maddesi kapsamında tamamlatılabileceğini düşünmek hukuken mümkün değildir.
Bu durumda, ihale kapsamında 21,22 ve 23. kalemlerde teklif edilen ürünün kullanımı için üretici firmaya ait yetki belgesini teklif zarfı içinde sunmayan davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasına yaptığı şikayetin ilgili idarece reddi üzerine yaptığı itirazen şikayet başvurusunun reddi yolunda Kamu İhale Kurulu tarafından alınan dava konusu kararda hukuka aykırılık bulunmadığından, İdare Mahkemesi tarafından aksi yönde verilen kararda hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeden işin gereği görüşüldü:
Dava; ..... Üniversitesi Rektörlüğü tarafından 15.06.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "31 Kalem Kan Merkezi Laboratuar Kit ve Sarf Malzemesi Alımı (21.,22. ve 23. Kalemler)" ihalesinde teklifi değerlendirme dışı bırakılan davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun uygun bulunmadığına ilişkin 24.07.2006 tarih ve 2006/UM.Z-1753 sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesi'nce; davacı şirketin teklif dosyası içerisinde ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin, ..... Technologies üretici firmasının cihazlarını Türkiye'ye ithal etmeye ve bu cihazları Türkiye'de satmaya yetkili olduğuna ilişkin belgenin teklif dosyasında bulunmadığı hususunda ihtilaf bulunmadığı, somut olayda uyuşmazlığın, yetki belgesinin teklifin esasını değiştirmeyen ve tamamlatılabilir nitelikte bir belge olup olmadığına ilişkin olduğu, olayda, ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin, ..... Sağlık Hizmetleri ve Uluslararası Ticaret Limited Şirketi'ne, bu firmanın ..... Laboratuar Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'ne, anılan şirketin ise davacı şirkete yetki verdiği hususundaki belgelerin teklif dosyası içerisinde bulunduğu, zincir işlemin başı olduğu anlaşılan Kore menşeli ..... Technologies üretici firmasının ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne yetki verdiğine ilişkin belgenin teklif dosyası içerisinde bulunmadığının anlaşıldığı, ancak, diğer yetki belgelerinin dosyasında bulunduğu göz önüne alındığında bu belgenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 37. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan belge olarak kabul edilip tamamlatılması gerekirken, ihaleyi yapan ..... Üniversitesi Rektörlüğü tarafından bu belgenin tamamlatılmaması işleminde ve yapılan itirazen şikayet başvurusunu reddeden Kamu İhale Kurulu kararında hukuki isabet bulunmadığı, ayrıca eksik olduğu kabul edilen yetki belgesinin davacı tarafından Mahkeme dosyasına sunulduğunun görüldüğü, öte yandan, Kamu İhale Kurulu kararında belirtildiği üzere CE uygunluk beyanının resmi nitelikte bir belge olmaması nedeniyle apostille kaşesi veya Bakanlık/Konsolosluk onayına gerek bulunmadığı anlaşıldığından davacı şirketin bu sebeple de değerlendirme dışı bırakılması yerinde olmadığından, teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasının mevzuata uygun olduğundan bahisle davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunu reddeden dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş olup, bu karar davalı idareler tarafından temyiz edilmiştir.
4734 sayılı Kanun'un 37. maddesinin 2. fıkrasında; tekliflerin değerlendirilmesinde öncelikle belgeleri eksik olduğu veya teklif mektubu ile geçici teminatı usulüne uygun olmadığı 36. maddeye göre ilk oturumda tespit edilen isteklilerin tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasına karar verileceği, ancak teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmamak kaydıyla belgelerin eksik olması veya belgelerde önemsiz bilgi eksikliğinin bulunması halinde, idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik belge veya bilgilerin tamamlanmasının yazılı olarak isteneceği, belirlenen sürede eksik belge veya bilgileri tamamlamayan isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı kurala bağlanmıştır.
11.09.2003 tarih ve 25226 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 08.06.2004 tarih ve 25486 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelikle değişik 52. maddesinin 5. fıkrasında ise; “İhale dokümanında başvuru veya teklif zarfı içinde sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan eklerinden herhangi birinin, aday veya isteklilerce sunulmaması halinde bu eksik belgeler ve ekleri idarelerce tamamlatılamaz.
Ancak,
a) Geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler,
b) Adaylar veya isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler, idarelerce tamamlatılır.” düzenlemesi yer almıştır.
Uyuşmazlık konusu ihaleye ait idari şartnamenin 7.3.1.2. maddesinde, isteklinin yetkili satıcı olması halinde, teklif ettiği mallar için üreticisinden itibaren başlayan ve isteklinin kendi satış yetkisine kadar olan, tüm satış ve yetki devirlerini gösteren belgeleri vereceği, bu belgelerin üzerinde geçerlilik tarihleri varsa, bu belgelerin geçerlilik süresinin 31.12.2006 tarihini asgari olarak karşılamasının yeterli olduğunun belirtildiği, idari şartnamenin 32.1.1.ve 32.1.2. maddelerinde ise; şartnameye göre teklif zarfının içerisinde sunulması gereken belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi gereken eklerden herhangi birinin isteklilerce sunulmaması halinde, bu eksik belgeler ve eklerinin tamamlatılamayacağı, ancak, geçici teminat ve teklif mektuplarının Kanunen taşıması zorunlu hususlar hariç olmak üzere, sunulan belgelerde ihale sonucu açısından teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin bulunması halinde bu tür bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgeler ile isteklilerce sunulan ve başka kurum, kuruluş ve kişilerce düzenlenen belgelerde, belgenin taşıması zorunlu asli unsurlar dışında, belgenin içeriğine ilişkin tereddüt yaratacak nitelikte olan ve belgeyi düzenleyen kurum, kuruluş veya kişilerden kaynaklanan bilgi eksikliklerinin giderilmesine ilişkin belgelerin verilen süre içinde tamamlatılacağı düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; ..... Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi tarafından 15.06.2006 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan "31 Kalem Kan Merkezi Laboratuar Kit ve Sarf Malzemesi Alımı (21.,22. ve 23. Kalemler)" ihalesine davacı şirket tarafından teklif verildiği, ancak, ihalede 21.,22.,23. kalemler için teknik şartname gereğince ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin ..... Technologies üretici firmasının cihazlarını Türkiye’ye ithal etmeye ve bu cihazları Türkiye’de satmaya yetkili olduğuna ilişkin teklif kapsamında herhangi bir belgenin ibraz edilmediği ve idarî şartnamenin 7.3.2.1. maddesi gereğince istenilen ..... Technologies firmasına ait CE uygunluk beyanı belgesi üzerinde ihale dokümanı idarî şartnamenin 7.5.5. maddesine göre apostille veya Türk Dışişleri Bakanlığı onayı veya Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu onayı olmadığı gerekçesiyle 22.06.2006 tarihli ihale komisyonu kararı ile teklifinin değerlendirme dışı bırakıldığı, davacı şirket tarafından yapılan şikâyet başvurusunun ihaleyi yapan idare tarafından 28.06.2006 tarihli yazısı ile reddi üzerine yapılan itirazen şikâyet başvurusu sonucunda Kamu İhale Kurulu'nun dava konusu 24.07.2006 tarih ve 2006/UM.Z-1753 sayılı kararıyla; yabancı ülkelerden temin edilen ve uluslararası akreditasyon kuruluşu tarafından akredite edilmeyen belgelerin Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi'ne taraf ülkelerden sağlanan ve bu sözleşmenin 1. maddesi kapsamındaki resmi belgelerin, “apostille” kaşesi taşıması kaydıyla alındığı ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu'nun veya Türk Dışişleri Bakanlığı'nın onayından muaf olduğu, “CE Uygunluk Beyanını” veren ..... Technologies firmasının Kore orijinli bir firma olduğu ve Kore Cumhuriyeti'nin 16.09.1984 tarihli Resmî Gazete yayımlanan Yabancı Resmî Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi’ne taraf olduğu, üretici firma tarafından verilen CE Uygunluk Beyanının anılan sözleşmede sayılan resmî belge niteliğinde olmadığı, dolayısıyla üretici firma tarafından verilen ve resmi belge niteliğinde olmayan “CE Uygunluk Beyanı”nın “apostille” kaşesi taşımasının mümkün olmadığı gibi idari şartnamenin 7.5.5. maddesi gereğince sözkonusu belgenin Türkiye Cumhuriyeti Konsolosluğu'nca veya Türk Dışişleri Bakanlığı’nca onay zorunluluğunun da bulunmadığı, dolayısıyla, CE Uygunluk Beyanı”nın noter onaylı tercümesinin sunulması yeterli olduğundan, başvuru sahibinin teklifinin bu gerekçeyle değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata uyarlık bulunmadığı, ancak, teklifi kapsamında 21., 22. ve 23. kalemlere ilişkin ..... Laboratuar Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin yetkili satıcısı olduğu ikili, üçlü ve dörtlü pediatrik kan torbalarının teklif edildiği, 13.06.2006 tarihli Temsil Belgesi ile ..... Laboratuar Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi tarafından firmalarının nam ve hesabına ihaleye teklif vermeye davacı şirketin yetkili kılındığı, 15.05.2006 tarihli yetki belgesi ile ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi tarafından ..... Sağlık Hizmetleri ve Uluslararası Ticaret Limited Şirketi’nin Türkiye geneli için teklif vermeye, ihalelere katılmaya, teknik servis hizmeti vermeye ve bakım-onarım yapmaya yetkili kılındığı, bu yetki belgesine istinaden ..... Sağlık Hizmetleri ve Uluslararası Ticaret Limited Şirketi’nin, ..... Laboratuar Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'ni yetkili kıldığı, ..... Laboratuar Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi'nin ise 13.06.2006 tarihli Temsil Belgesi ile davacı şirkete yetki verdiği, bununla birlikte; ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nin, ..... Technologies üretici firmasının cihazlarını Türkiye’ye ithal etmeye ve bu cihazları Türkiye’de satmaya yetkili olduğuna ilişkin başvuru sahibi tarafından teklif kapsamında herhangi bir belgenin ibraz edilmediğinin görüldüğü, idarece istenilen belgeleri teklifi kapsamında sunmayan davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, 4734 sayılı Kanun'un 56. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendi gereğince itirazen şikayet başvurusunun uygun bulunmadığına karar verildiği anlaşılmıştır.
Bu durumda, ihaleye ait idari şartnamede, üreticisinden itibaren başlayan ve isteklinin kendi satış yetkisine kadar olan, tüm satış ve yetki devirlerini gösteren belgelerin ihaleye katılırken sunulması gereken belgeler arasında açık olarak sayılması karşısında, üretici firmanın Türkiye'deki yetkili satıcısı olarak belirtilen ..... Teknolojik Sistemler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'ne ait yetki belgesinin teklif ekinde sunulmaması nedeniyle, davacı şirketin o ürünün satışı konusunda doğrudan yetkili olduğunun yetki zincirinin ilk halkasındaki eksiklik nedeniyle ortaya konulamadığı, ihale konusu malzemeleri satış yetkisi olup olmadığının ispatlama amacına yönelik belgelerin, teklifin esasını etkilemeyecek nitelikte önemsiz belge-bilgi eksikliği niteliğinde kabul edilemeyeceği, bu nedenle, ilgili mevzuat ve idari şartname uyarınca bu belgelerin tamamlatılması yoluna gidilemeyeceği açık olup, anılan yetki belgesini teklif ekinde sunmayan davacı şirketin teklifinin değerlendirme dışı bırakılmasında mevzuata aykırılık bulunmadığından bahisle davacı şirketin itirazen şikâyet başvurusunun uygun bulunmadığına ilişkin dava konusu Kamu İhale Kurulu kararında hukuka aykırılık bulunmadığından, davanın reddi gerekirken dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun, dava dilekçelerinin tespit edilecek gerçek hasma tebliğ edileceğine ilişkin 15/1-c hükmü uyarınca , davanın Kamu İhale Kurulu'nun 24.07.2006 tarih ve 2006/UM.Z-1753 sayılı kararının iptali istemiyle açıldığı dikkate alındığında, davanın yalnız Kamu İhale Kurumu husumetiyle görülerek çözümlenmesi gerektiğinden, davayı hem ..... Üniversitesi Rektörlüğü hem de Kamu İhale Kurumu husumetiyle gören İdare Mahkemesi kararında bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; temyiz istemlerinin kabulü ile 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesi gereğince Ankara 4. İdare Mahkemesi'nin 03.10.2007 tarih ve E:2006/1976, K:2007/1871 sayılı kararın bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın adı geçen Mahkeme'ye gönderilmesine, 17.05.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
kaynak: (www.corpus.com.tr)
KARARI YAZDIR