İdari İşlemin Öğrenilme Tarihinin Belirlenmesi Gerektiği

Dava konusu istem : ... ili, ...ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerine Kamyon Garajı + Sosyal Tesis Alanının yüklenici firma tarafından yapılmak şartıyla yap-işlet-devret modeli ile sınırlı ayni hak tesisi kurularak 30 yıl süreyle işletilmesi hakkının verilmesi ve işletme süresi sonunda tesislerin idareye şartsız, borçsuz ve bedelsiz devrine ilişkin ...Belediye Encümeni'nin 27/02/2014 tarih ve 99 sayılı ihale komisyonu kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce; uyuşmazlığa konu encümen kararının 27/02/2014 tarihinde alınan bir karar olduğu, ...ilçesinde yaşayan davacı tarafından durumdan kararın alındığı tarihte haberdar olunmasına rağmen dava açılmadığı, taşınmazın mülkiyetinin Büyükşehir Belediyesi'ne geçmesi üzerine bu kez Büyükşehir Belediyesi'nin kamyon garajı yapımına engel olması gerektiğinden bahisle, kararın alınmasından yaklaşık iki yıl geçtikten sonra açılan işbu davanın süre aşımı nedeniyle esasının incelenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.

Belirtilen gerekçelerle davanın süre aşımı yönünden reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, taşınmazın kullanım şeklini değiştiren belediye meclis kararı tebliğ edilmediğinden işlemden hemen haberdar olunmasının mümkün olmadığı, hak arama hürriyetinin kısıtlandığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

USUL YÖNÜNDEN:

MADDİ OLAY :

...Belediye Meclisi'nin 03/07/2012 tarih ve 174 sayılı kararıyla, ... ili, ...ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel (yeni ... ada, ... parsel) sayılı taşınmaz alanının kamyon garajı alanına dönüştürülmesine karar verilmiştir.

...Belediye Encümeni'nin 27/02/2014 tarih ve 99 sayılı ihale komisyonu kararıyla, ... ili, ...ilçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz üzerine Kamyon Garajı+Sosyal Tesis Alanının yüklenici firma tarafından yapılmak şartıyla yap-işlet-devret modeli ile sınırlı ayni hak tesisi kurularak 30 yıl süreyle işletilmesi hakkının verilmesi ve işletme süresi sonunda tesislerin idareye şartsız, borçsuz ve bedelsiz devrine ilişkin ihalenin dava dışı kooperatif üzerinde kalmasına karar verilmesi üzerine, anılan ihale komisyonu kararının iptali istemiyle 25/04/2016 tarihinde (Dilekçe ret kararı verilen ... İdare Mahkemesi'nin E:... sayılı dosyasında dava dilekçesinin Mahkeme kayıt tarihi) Mahkeme kaydına giren dilekçeyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:

Anayasa'nın 125. ve 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 7. maddesinde, idarî işlemlere karşı açılacak davalarda sürenin, yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden başlayacağı belirtilmek suretiyle dava açma süresinin başlamasında, "yazılı bildirim"in esas alınması öngörülmüş olup, hak arama özgürlüğünün kullanılması bakımından, idarî işlemlerin idare tarafından ilgililere açık ve anlaşılabilir biçimde bildirilmesi gerekmektedir.

2577 sayılı Kanun'un 8. maddesinde, dava açma sürelerinin tebliğ, yayın veya ilan tarihini izleyen günden itibaren işlemeye başlayacağı, aynı Kanun'a 6545 sayılı Kanun'la eklenen 20/A maddesinde ise ihaleden yasaklama kararları hariç ihale işlemlerinin ivedi yargılama usulüne tâbi olduğu, ivedi yargılama usulünde dava açma süresinin otuz gün olduğu belirtilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:

Düzenleyici işlemler dışında kalan bireysel nitelikteki idarî işlemlerin iptali istemiyle açılan davalarda, dava açma sürelerinin hesabında, işlemin ilgilisine tebliğ edildiği tarihin esas alınması gerekmekle birlikte, özellikle idarenin tesis ettiği işlemin doğrudan tarafı olmayan ve bu nedenle de idarece yazılı bildirim zorunluluğu bulunmayan kişilerin açacakları davalarda, bu kişilerin idarî işlemi öğrenme tarihinin belirlenebildiği durumlarda, öğrenme tarihinin esas alınması gerektiği yargısal içtihatlarla kabul edilmektedir.

Dosyanın incelenmesinden, uyuşmazlığa konu ihale komisyonu kararının iptali istemiyle açılan davanın, idarenin tesis ettiği işlemin doğrudan tarafı olmayan ve bu nedenle de idarece yazılı bildirim zorunluluğu bulunmayan şahıs tarafından açılmış olduğu; bu şahıs tarafından açılan davada dava açma süresinin hesaplanmasında, davacı şahsın dava konusu işlemi öğrenme tarihinin esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Bununla birlikte, davacı tarafından dava konusu ihale komisyonu kararının öğrenilme tarihine ilişkin olarak ne dava dilekçesinde ne de temyiz dilekçesinde herhangi bir tarihin belirtilmediği görülmüştür.

Bu itibarla, Mahkemece davacının dava konusu işlemi öğrenme tarihinin tespit edilmesi amacıyla yapılacak ara karar ile, davacıdan, dava konusu işlemi öğrendiği tarihin sorulması suretiyle bir araştırma yapılması; araştırma sonucu öğrenme tarihinin tespit edilememesi durumunda, idareye başvuru tarihinin öğrenme tarihi kabul edilerek dava açma süresinin buna göre hesaplanması suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerektiğinden, eksik incelemeye dayalı olarak davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;

2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının BOZULMASINA,

3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,

4. 2577 sayılı Kanun'un 20/A maddesinin ikinci fıkrasının (i) bendi uyarınca kesin olarak (karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere), 07.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.