ÖZET: Dava hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açılanan gerekçe ile davanın hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. Somut olayda keşidecinin çekin ibrazı koşulunu aramaksızın ödeme yaptığı anlaşılmakla bu dava ile ulaşılmak istenilen hukuki sonucun gerçekleşmiş bulunduğu, dolayısı ile çeki haricen ödeyen keşideciye karşı zayi olan çek yerine geçecek mahkemece verilecek iptal kararını ibraz yükümlülüğün ortadan kalktığı, bu durumda davacı hamilin dava açmakta hukuki yararı bulunmadığı anlaşıldığından mahkemece davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 23/10/2020
NUMARASI: 2020/346 Esas - 2020/679
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 04.03.2021
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin yasal hamili olduğu ... T.A.O. Ünye Şubesi'ne ait ... no'lu hesaba tanımlı keşidecisi ... olan 15.04.2019 keşide tarihli ... çek seri no'lu 17.500,00 bedelli çeki 29/05/2019 tarihinde Beylikdüzü'nde müvekkili şirketin görevlisinin aracının camının kırılması suretiyle çalınmış olduğunu, olayla ilgili Büyükçekmece CBS'de soruşturmanın halen sürmekte olduğunu, dava konusu çek bedelinin son ciranta olan müvekkili şirkete ödenmiş olduğunu, çek yaprağı çalındığı için çeki ödeyen muhataba çekin teslim edilemediğini beyanla; öncelikle teminatsız olarak mahkeme aksi kanaatte ise öngörülen teminatla yargılama yapılarak davanın kabulü ile işbu çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece; dava dilekçesinde çek bedelinin davacı şirkete ödenmiş olduğunu, yine 16/10/2020 tarihli dilekçesi ile de dava konusu çekin 16/04/2019 tarihinde bankaya ibraz edildiğinin bildirildiği, bu haliyle çek iptali davası açılmasında davacı tarafın hukuki bir yararının bulunmadığı gerekçesiyle açılan davanın reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ:Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; çek bedeli müvekkiline ödenmiş ise de çekin iptalini istemede yetkili tek hamil olarak müvekkilin hukuki yararı bulunduğunu, keşidecinin çekin bankadan düzeltimi ve düşümünü yaptırabilmesi için çek bedelini ödeyen keşideciye çek yaprağının teslim edilmesi gerektiğini, aksi takdirde keşidecinin bankalardaki ticari sicili ve mali kredibilitesi olumsuz bir duruma evrileceğini, müvekkil şirket tarafından iş bu çek teslim edilmediği takdirde müvekkil şirketin aleyhine menfi tespit veya menfi tespitle beraber iade davası açılması ihtimalinin yüksek olduğunu, bu ihtimalin dahi müvekkilin hukuki yararının olduğunu ortaya koyduğunu, bu nedenlerle usul ve yasaya aykırı olan mezkur kararın bozulmasını talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle TTK'nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açılanan gerekçe ile davanın hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. TTK 651 . Maddesi uyarınca hamil çekin zayi edilmesi halinde iptal davası açabilecek. TTK 652 maddesine göre iptal karar ile hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. TTK'nun 757 vd. maddelerinde yer alan kambiyo senedinin zayi nedeni ile iptal davalarının, iradesi dışında kambiyo senedi elinden çıkan kişiye TTK'nun 739. maddesinde düzenlenen hamilin ibraz yükümlülüğünü ortadan kaldırarak kambiyo senedi yerine Çek iptali davası sonucunda verilen karar borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanını sağlamaktır. (Y11,H.D 'nin . 03/06/2015 tarih E:2015/5004-K:2015/7620) Somut olayda keşidecinin çekin ibrazı koşulunu aramaksızın ödeme yaptığı anlaşılmakla bu dava ile ulaşılmak istenilen hukuki sonucun gerçekleşmiş bulunduğu, dolayısı ile çeki haricen ödeyen keşideciye karşı zayi olan çek yerine geçecek mahkemece verilecek iptal kararını ibraz yükümlülüğün ortadan kalktığı, bu durumda davacı hamilin dava açmakta hukuki yararı bulunmadığı anlaşıldığından mahkemece davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 'nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2- Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harcının Hazineye irad kaydına, 3-Başlangıçta davacı vekili tarafından yatırılan 54,40 TL harcın alınması gereken 59,30 TL harçtan mahsubu ile bakiye 4,90 TL istinaf karar harcının davacı taraftan alınarak hazineye irat kaydına, 3-İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.'nın 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.04.03.2021
(www.corpus.com.tr)