Yargıtay 17. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki rücuen tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalılar vekili ve davacı ...Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacı vekili; 05/03/2013 günü saat 19.40 sıralarında sürücü ... idaresindeki ... plaka sayılı traktör ile geçiş yapmak istediği sırada traktörün arkasında bulunan römorkun orta kısmına... plaka sayılı otomobilin ön sağ kısımlarıyla çarpması sonucu yaralanmalı ve maddi hasarlı trafik kazası meydana geldiğini, müvekkili sigorta şirketinin kasko sigortalısı olan bahsedilen trafik kazasından hasarlanan aracın pert-total (hurda) işlemine tabi tutularak araç malikine 44.253,00 TL ödeme yapıldığını, kazanın meydana gelmesinde davalı taraf araç sürücüsünün %75 oranında kusurlu olduğunu, kazalı aracın hurda bedelinin 22.199,00 TL olduğunu ve aradaki 22.054,00 TL fark bedelin davalılardan talep edilmesine karşın herhangi bir sonuç alınmadığını ve TTK hükümleri gereği rücu hakkı olan müvekkili sigorta şirketinin oluşan zararının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar vekili davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, açılan davanın kısmen kabulü ile; 11.237,10 TL'nin ödeme tarihi olan 28/03/2013 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ile birleşen dosya davalılarından müştereken ve müteselsilen tahsil olunarak davacıya verilmesine karar verilmiş; karar davalılar vekili ve davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere göre davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava trafik kazasından kaynaklı maddi zarar nedeniyle rücuen tazminat istemine ilişkindir.
Davacı ... şirketi tarafından sigortalıya ait araca hasar yönünden yapılan ekspertiz incelemesinde araçtaki hasar durumu değerlendirilerek araç pert-total sayıldığı; ekspertiz raporunda araçtaki hasar 66.377,69 TL olarak belirlenmiş; ancak sigortalıya poliçe limiti doğrultusunda 28.03.2013 tarihinde 44.253,00 TL ödendiği; daha sonra davacı şirket tarafından araç pert-total işlemine tabi tutularak satıldığı; sovtaj bedeli olan 22.199,00 TL düşüldükten sonra geriye kalan zarar miktarının 22.054,00 TL olarak belirlendiği; davacı ... şirketi tarafından sigortalısına yaptığı ve %75 kusur oranına tekabül eden 16.540,00 TL'nin davalılardan halefiyet ilkesi gereğince tahsilinin talep edildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece hükme esas alınan Dr.Mak.Yük.Mühendisi...”ün 28.01.2016 tarihli bilirkişi raporunda ise hasar incelemesinde raporun 2.sayfası (e) bendinde “… Toplam hasar bedelinin 66.377,69 TL olduğu görülmüştür”, (f) bendinde ise “ kazalı... plaka sayılı araca ait dosyada mevcut 23 adet fotoğraf kopyasından anlaşılmakla, aracın özellikle sağ ön kısmından (motor aktarma organları dahil) ağır şekilde hasarlanmış olduğu görülerek tespit edilmiştir” demiştir. Ardından bilirkişi 3.sayfada hasar yönünden değerlendirme başlıklı kısımda aracın piyasa değerini 47.000,00 TL olarak tespit etmiş. Kaza sonucu onarım giderinin 66.377,69 TL olması nedeniyle aracın pert-total işlemine tabi tutulması gerektiği sonucuna vardığı; kaza sonucu araçta araç bedelinin % 40”ını geçmeyecek zararın oluştuğunu; aracın % 60 sağlam kalan kısmını hesaplamış, bunu davacı şirketin ödediği paradan düşmüş ve ardından davacı şirketin kaza nedeniyle uğradığı zararı 16.053,00 TL olarak tespit ettiği görülmüştür.
Sigorta literatüründe pert-total, tam hasar anlamına gelen bir terimdir. Aracın gördüğü hasar, onarım bedelini geçiyorsa araç pert-total denilen işleme tabi tutulur. Burada sigorta şirketi, sigortalısına aracın hasar bedelinin tamamını öder, aracı sigortalısından alır,hurda olarak piyasada en yüksek fiyatı veren alıcıya satar, bu bedele sovtaj bedeli denir. Bu uygulamanın hukuki dayanağı Sigorta şirketi ile sigortalısı arasında düzenlenen Kasko sigorta poliçesi genel şartları 3.3.1.2 maddesidir. Sigorta şirketi rücu davasında sovtaj bedelini ödediği miktardan düşer; çünkü bu kısmı tahsil etmiştir. Geri kalan miktar ise halefiyet ilkesi doğrultusunda ,Borçlar kanunu haksız fiil hükümlerince zarara yol açan kişiye rücu edilecek zarardır.
Bu açıklama doğrultusunda aracın piyasa değeri 47.000 TL olduğuna göre; 47.000 (araç değeri) – 22.199 TL (sovtaj bedeli)= 24.801 TL * % 75 (kusur oranı) = 18.600 TL talep edilecek hasar olarak hesaplanması gerektiği açıktır. Davacının talebi ise 44.253 TL (sigortalıya ödeme yapılan miktar) -22.199 TL (sovtaj bedeli) *% 75 = 16.540.50 TL “dir. Bilirkişinin aracın tamamen hasarlanmış olduğunu tespitinden sonra ,%40 oranında hasarlandığını beyanla bu miktar üzerinden hesaplama yapmış olması doğru görülmeyip bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 575,60 TL kalan onama harcının temyiz eden davalılardan alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine 27/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.