• Dava, dava dışı sigortalı şirketin Hollanda’ya ihraç ettiği emtianın davalı şirket tarafından taşınması sırasında hasara uğraması nedeniyle davacı ... tarafından sigortalısına ödenen zarar bedelinin davalıdan rücuen tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
• Somut olayda; davalı taşıyıcının ikametgahı Hatay, yükün teslim alındığı yer Antakya/ Hatay, teslim yeri ise Hollanda olup; İstanbul Anadolu İcra dairelerinin CMR 31. madde de sayılan yetkili yerlerin hiçbirine girmediği, CMR 31 maddesi ve davalının yetki itirazında gösterdiği Hatay İcra Dairesinin yetkili bulunduğu,
• İtirazın iptali davalarında, icra dairesinin yetkisine itirazda öncelikle icra dairesinin yetkisine itirazın halli gerektiği, yetkili yerde takip başlatılması itirazın iptali davası bakımından özel bir dava şartı olduğu, itirazın iptali davasının görülebilmesi için, öncelikle icra dairesinin yetkili yerde yapıldığının tesbiti gerektiği bu sebeple, davalının icra dairesine yönelttiği yetki itirazı uyarınca mahkemece verilen kararın isabetlidir.

MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi

NUMARASI: 2017/1349 Esas - 2018/889

TARİHİ: 20/11/2018

DAVA: İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın, dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin sigortalısına ait incir, üzüm ve armut emtialarının taşınmasında davalının taşıyan olarak hareket ettiğini, taşıma sonrası yapılan kontrollerde emtianın büyük bir kısmının çürüdüğünü ve bozulduğunu, bu bozulma nedeninin arzu edilen ısı derecesinin sevkiyat süresince sağlanamadığından kaynaklandığı, müvekkilinin sigortalısının zararını ödeyip onun haklarına halef olduğunu, alacağı nedeniyle davalı aleyhine, İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, başlatılan icra takibine davalı tarafından itiraz edilmesi üzerine durdurulan takibin devamına, %20'den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine ve yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; icra takibinin yetkisiz icra dairesinde yapıldığını, davalı şirketin merkezinin Hatay olması nedeniyle Hatay İcra Daireleri yetkili olduğunu, bu nedenle davanın usulden reddinin gerektiğini, hasarın sebebinin emtianın hasat ve hasat öncesi kalite kusurundan kaynaklandığını, taşıyıcıya navlun bedeli ödendiğinin ispatı gerektiğini belirterek, açılan davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk Derece Mahkemesince 20/11/2018 tarihli kararla, İcra dairesinin yetkisizliği nedeniyle dava şartı gerçekleşmediğinden, HMK 115/2.maddesi uyarınca davanın usulden reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur.

İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle: Müvekkili tarafından sigortalısı ... A.Ş.'ye ait emtianın, taşıma sırasında oluşabilecek rizikolara karşı ... no'lu Emtia Nakliyat Sigorta Poliçesi ile teminat altına alındığını, müvekkilinin sigortalısına ait incir, üzüm ve armut emtiasının, 26 palet ve 6.180 kap olacak şekilde Antakya/Hatay'dan Hollanda'ya ... - ... plakalı tır ile davalı şirket sorumluluğunda taşındığını, taşıma sonrasında yapılan kontrollerde, emtianın arzu edilen ısı derecesinde taşınmaması sebebi ile büyük bir kısmının çürüdüğü ve yumuşadığını, bahsi geçen hasar sebebi ile müvekkili tarafından sigortalısına 59.517,79 TL ödeme yapılarak, zararının karşılandığını, ödenen bedelin rücusu amacıyla müvekkili tarafından İstanbul Anadolu ... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası üzerinden davalı aleyhine icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/1349 Esas sayılı dosyası nezdinde itirazın iptali davası açıldığını, davanın, mahkemece icra dairesinin yetkisiz olduğu gerekçesiyle tamamen haksız ve kanuna aykırı şekilde reddedildiğini, CMR Konvansiyonunun 31. maddesi "Davanın Açılacağı Ülke" yönünden önem arz ettiğini, dava konusu borcun TBK md. 89 uyarınca para borcu olup, hem icra dairesi hem de mahkemenin yetkili olduğunu, bu hususta çok sayıda yargıtay kararı ve emsal mahkeme kararı mevcut olduğunu, müvekkili sigortalısının tüm haklarına halef olduğundan mahkeme kararının aksine TBK md. 89'un uygulanabilmesi için müvekkili ile davalı arasında akdi bir ilişki olmasına gerek olmadığını, müvekkilinin, sigortalısının haklarına halef olduğundan, TBK md. 89 uyarınca kendi yerleşim yerinde icra takibi başlatılabilmesi/dava açabilmesinin mümkün olduğunu, bu sebeple hem icra dairesi hem de mahkemenin yetkili olduğunu, mahkeme kararının ortadan kaldırılması gerektiğini, İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/1349 Esas 2018/889 Karar sayılı ve 20/11/2018 tarihli kararının istinaf incelemesi neticesinde ortadan kaldırılarak, hem icra dairesinin hem de mahkemenin yetkili olduğu ve işin esasına girilmesi gerektiği yönünde, temyiz incelemesi sonuna kadar kararın icrasının geri bırakılmasına, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine, karar verilmesini talep etmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE Dava, dava dışı sigortalı şirketin Hollanda’ya ihraç ettiği emtianın davalı şirket tarafından taşınması sırasında hasara uğraması nedeniyle davacı ... tarafından sigortalısına ödenen zarar bedelinin davalıdan rücuen tahsili için başlatılan takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece yazılı gerekçe ile davalının icra dairesinin yetkisine vaki itirazının yerinde olduğu gerekçesiyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş, karara karşı davacı vekilince istinaf başvurusunda bulunulmuştur. İstinaf incelemesi HMK 355 maddesi uyarınca istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzenine aykırılık yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Somut uyuşmazlıkta CMR Konvansiyon hükümleri uygulanacaktır. Yargıtay 11 HD 2016/ 12984 E 2018/ 6486 K 18.10.2018 tarihli emsal karar içeriğinde de işaret edildiği üzere Yetkili Mahkemenin tesbiti CMR 31 maddesine tabidir. Buna göre CMR ye tabi taşımalarda yetkili mahkemeler a)davalının ikametgahı, taşıma mukavelesinin akdedildiği esas işyeri veya şubesi veya şubesinin bulunduğu yerlerde, b) taşımacının yükü aldığı veya teslim yeri olarak gösterilen yerde açılabilecektir. Somut olayda; davalı taşıyıcının ikametgahı Hatay, yükün teslim alındığı yer Antakya/ Hatay, teslim yeri ise Hollanda olup; İstanbul Anadolu İcra dairelerinin CMR 31. madde de sayılan yetkili yerlerin hiçbirine girmediği, CMR 31 maddesi ve davalının yetki itirazında gösterdiği Hatay İcra Dairesinin yetkili bulunduğu, itirazın iptali davalarında, icra dairesinin yetkisine itirazda öncelikle icra dairesinin yetkisine itirazın halli gerektiği, yetkili yerde takip başlatılması itirazın iptali davası bakımından özel bir dava şartı olduğu, itirazın iptali davasının görülebilmesi için, öncelikle icra dairesinin yetkili yerde yapıldığının tesbiti gerektiği bu sebeple, davalının icra dairesine yönelttiği yetki itirazı uyarınca mahkemece verilen kararın isabetli olup, somut olayda taraflar arasında akdi ilişki bulunmadığı da gözetildiğinde, davacı vekilinin istinaf nedenleri yerinde olmadığından istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesi uyarınca esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.

HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1-HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca, davacının istinaf başvurusunun esastan reddine, 2-Davacı tarafından yatırılan istinaf başvuru harçlarının Hazineye irad kaydına, 3-Davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvuru için yapılan masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Duruşma açılmadığından, ayrıca avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, 5-Gerekçeli kararın ilk derece mahkemesince taraf vekillerine tebliğine, 6-Dosyanın, kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine dair; HMK'nın 353/1.b.1. maddesi uyarınca dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, oybirliğiyle ve kesin olarak karar verildi. 02/06/2020

KANUN YOLU: HMK'nın 362/1.a maddesi uyarınca karar kesindir.