Danıştay İdari Dava Daireleri
İzmir Bölge İdare Mahkemesi Başkanlar Kurulunun 30/04/2019 tarih ve E:2019/21, K:2019/22 sayılı kararıyla; ….. …..tarafından, İzmir Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 25/10/2018 tarih ve E:2018/5003, K:2018/4959 sayılı kararı ile Konya Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 07/12/2018 tarih ve E:2018/1629, K:2018/1504 sayılı, Ankara Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdari Dava Dairesinin 02/10/2018 tarih ve E:2018/787, K:2018/1103 sayılı ve 27/06/2018 tarih ve E:2018/315, K:2018/882 sayılı kararları arasındaki aykırılığın giderilmesinin istenmesi nedeniyle,
"Aykırılığın, dava konusu işlemin iptali ile tazmin isteminin kabulü yolundaki Konya Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesi ve Ankara Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdari Dava Dairesi kararları doğrultusunda giderilmesi gerektiği" görüşüyle, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un 3/C maddesinin 5. fıkrası uyarınca karar verilmesi için dosyanın Danıştaya gönderilmesi üzerine,
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten sonra konu ile ilgili kararlar ve yasal düzenlemeler incelenerek;
Konya Bölge İdare Mahkemesi Dördüncü İdari Dava Dairesinin 07/12/2018 tarih ve E:2018/1629, K:2018/1504 sayılı kararında davacı isteminin vekalet aylığı olarak nitelendirildiği, Ankara Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdari Dava Dairesinin 02/10/2018 tarih ve E:2018/787, K:2018/1103 sayılı kararında ise uyuşmazlığın vekaleten yürütülen görev nedeniyle vekalet aylığı ya da ona eşdeğer tazminat ödenmesi istemi olduğu anlaşıldığından, bu kararların "benzer olaylar" hakkında verildiğinin kabulüne olanak bulunmadığı sonucuna varılarak, istemin, İzmir Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 25/10/2018 tarih ve E:2018/5003, K:2018/4959 sayılı kararı ile Ankara Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdari Dava Dairesinin 27/06/2018 tarih ve E:2018/315, K:2018/882 sayılı kararı arasındaki aykırılığın giderilmesi olarak ele alınmasına karar verilerek, gereği görüşüldü:
I- AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ İSTEMİNE KONU BÖLGE İDARE MAHKEMESİ KARARLARI :
A-İZMİR BÖLGE İDARE MAHKEMESİ İKİNCİ İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2018/5003 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı Garp Linyitleri İşletmesi Müessese Müdürlüğünde sözleşmeli memur olarak görev yapan davacının, vekâleten yürüttüğü Ambar ve Sabit Kıymetler Şefliği görevi için Yüksek Planlama Kurulu tarafından gruplandırılan ve yönetim kurulunca onaylanarak yürürlüğe konulan ücret skalasının ikinci grubunda yer alan şeflere verilen ücret ve özlük haklarından yararlandırılması talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin TKİ Kurumu Genel Müdürlüğü Personel Daire Başkanlığının 24/06/2016 tarih ve E.2236/6030 sayılı işleminin iptali ile yoksun kalınan parasal haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
Kütahya İdare Mahkemesinin 16/07/2018 tarih ve E:2018/311, K:2018/402 sayılı kararının özeti:
Vekâleten görevlendirmelerde vekâlet aylığı ödenmesinin koşulunun, vekâleten görevlendirilen kişinin, asilde aranılan şartları taşıması gerektiğinin açık olduğu, davalı idare tarafından 26/10/2017 tarihinde Mahkemeleri kaydına giren ara karar cevabında, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği'nin 8. maddesinin (a) ve (b) fıkraları uyarınca davacının, şef pozisyonuna atanabilmek için asilde aranılan gerekli şartları taşıdığının anlaşıldığı;
Bu durumda, davacının vekâleten yürüttüğü Ambar ve Sabit Kıymetler Şefliği görevi için şeflere verilen ücret ve özlük haklarından yararlandırılması talebiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali, vekâleten yürüttüğü şef görevi dolayısıyla hak ettiği Yüksek Planlama Kurulu tarafından gruplandırılan ve Yönetim Kurulunca onaylanarak yürürlüğe giren "ücret skalasının ikinci grubunda" yer alan Şeflere (Yüksek Tahsil) verilen ücretin idareye başvuru tarihi olan 16/06/2016 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
İzmir Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 25/10/2018 tarih ve E:2018/5003, K:2018/4959 sayılı kararının özeti :
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin "İstihdam şekilleri" kenar başlıklı 3. maddesi, "İşe Alma" başlıklı 6. maddesi ve "Aylık ve Ücretler" başlıklı 25. maddesinden bahsedilerek, bu hükümler bir arada değerlendirildiğinde, sözleşmeli personele, istihdamına esas olan hizmet sözleşmesinde belirtilen ücret dışında herhangi bir ücret ödenmesinin mümkün olmadığı,
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin eki (II) sayılı cetvele tabi olarak sözleşmeli personel statüsünde memur olarak görev yapan davacının, görev yeri ve unvanının değiştiğinden söz edilemeyeceği gibi, temel ücret skalasında şef pozisyonuna karşılık gelen ücret ve özlük haklarından yararlandırılabilmesinin ise davacı ile ancak yeni bir sözleşme yapılması halinde mümkün olacağı,
Bu durumda, yeni bir sözleşme ile görev yeri ve unvanı değişmeyen davacının, şefler için belirlenen sözleşme ücreti ve özlük haklarından yararlandırılması hukuken mümkün bulunmadığından, İdare Mahkemesince davacı talebi vekâlet aylığına ilişkin olarak belirlenip, davacının asilde aranılan şartları taşıdığından bahisle dava konusu işlemin iptali ile davacının yoksun kaldığı tutarın başvuru tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine ilişkin kararda hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle,
Davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulü ile Kütahya İdare Mahkemesince verilen 16/07/2018 tarih ve E:2018/311, K:2018/402 sayılı kararın kaldırılmasına, davanın reddine, kesin olarak karar verilmiştir.
B-ANKARA BÖLGE İDARE MAHKEMESİ YEDİNCİ İDARİ DAVA DAİRESİNİN E:2018/315 SAYILI DOSYASINA KONU YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istemin özeti: Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğü Personel Daire Başkanlığı İnsan Kaynakları Müdürlüğünde sözleşmeli memur olarak görev yapan davacının, vekaleten yürüttüğü Kadro Atama Şefliği görevi için Yüksek Planlama Kurulu tarafından gruplandırılan ve yönetim kurulunca onaylanarak yürürlüğe konulan ücret skalasının ikinci grubunda yer alan şeflere verilen ücret ile mevcut ücreti arasındaki fark ile 375 sayılı KHK'nın Ek 9. maddesinde şefler için öngörülen ek tazminat ile mevcut ek tazminatı arasındaki farkın vekalet görevine başladığı tarihten itibaren hesaplanarak ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin 27/05/2016 tarih ve 5118 sayılı işlemin iptali ile doğan mali haklarının yasal faiziyle birlikte tazminine karar verilmesi istenilmiştir.
Ankara 9. İdare Mahkemesinin 31/10/2017 tarih ve E:2016/2873, K:2017/3181 sayılı kararının özeti:
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 30. maddesinin son fıkrasında, sözleşmeli personele bu Kanun Hükmünde Kararname'de belirtilen ödemeler dışında herhangi bir ödeme yapılamayacağı, 58. maddesinde ise, sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararname'de hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun ilgili hükümlerinin uygulanacağı kuralına yer verildiği;
657 sayılı Kanun'un 86. maddesinde, memurların kanuni izin, geçici görev, disiplin cezası uygulaması veya görevden uzaklaştırma nedenleriyle işlerinden geçici olarak ayrılmaları halinde yerlerine kurum içinden veya diğer kurumlardan veya açıktan vekil atanabileceğinin düzenlendiği; aynı Kanun'un 175. maddesinin 2. fıkrasında ise, kurum içinden veya diğer kurumlardan vekalet edenlere vekalet aylığı ödenebilmesi için, vekilin asilde aranan şartları taşımasının zorunlu olduğu hükmüne yer verildiği;
Mevzuat hükümlerine göre, vekaleten görevlendirmelerde vekalet aylığı ödenmesinin koşulunun, vekaleten görevlendirilen kişinin, asilde aranılan şartları taşıması olduğunun açık olduğu;
Davacının vekaleten yürüttüğü şef pozisyonuyla ilgili olarak asilde aranılan tüm şartları haiz olup olmadığına ilişkin olarak yapılan ara karara verilen cevapta, davacının, şef pozisyonuna atanabilmek için asilde aranacak tüm şartları haiz olması nedeniyle vekalet görevi verildiğinin bildirildiği;
Bu durumda, davacının şef pozisyonuna atanabilmek için asilde aranacak tüm şartları taşıdığı anlaşıldığından, vekaleten yürüttüğü şef pozisyonundan ötürü tarafına ücret skalasının ikinci grubunda yer alan şeflere verilen ücret ile mevcut ücreti arasındaki fark ile 375 sayılı KHK'nın Ek 9. maddesinde şefler için öngörülen ek tazminat ile mevcut ek tazminatı arasındaki farkın ödenmesi istemiyle yaptığı başvurusunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı;
Davacının 24/05/2016 tarihli başvurusunun 27/05/2016 tarihli işlemle reddedilmesi üzerine, 01/07/2016 tarihinde açılan davada, başvuru tarihinden geriye doğru 60 gün içinde kalan 25/03/2016 tarihinden sonra ilk uygulamanın yapıldığı tarihten itibaren mali haklarının hesaplanarak başvuru tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte tazmini gerektiği gerekçesiyle,
Dava konusu işlemin iptaline, 24/05/2016 tarihli başvurusundan geriye doğru 60 gün içinde kalan 25/03/2016 tarihinden sonra ilk uygulamanın yapıldığı tarihinden itibaren davacının mali haklarının hesaplanarak, başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte ödenmesine, bu tarihten öncesine ilişkin istem yönünden ise davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Ankara Bölge İdare Mahkemesi Yedinci İdari Dava Dairesinin 27/06/2018 tarih ve E:2018/315, K:2018/882 sayılı kararının özeti:
Ankara 9. İdare Mahkemesince verilen 31/10/2017 tarih ve E:2016/2873, K:2017/3181 sayılı kararın usul ve hukuka uygun olup kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı gerekçesiyle, tarafların istinaf başvurularının reddine kesin olarak karar verilmiştir.
II- İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğünde sözleşmeli memur olarak görev yapan davacıların, şef (Ambar ve Sabit Kıymetler Şefliği, Kadro Atama Şefliği) olarak görevlendirilmeleri üzerine, vekâleten yürüttükleri görevleri için Yüksek Planlama Kurulu tarafından gruplandırılan ve yönetim kurulunca onaylanarak yürürlüğe konulan ücret skalasının ikinci grubunda yer alan şeflere verilen ücret ve özlük haklarından yararlandırılması talebinde bulundukları ve taleplerinin reddi üzerine açılan davalarda aynı konuda verilen farklı nitelikteki kararların kesinleşmesi üzerine incelenen aykırılığın oluştuğu görülmüştür.
İLGİLİ MEVZUAT :
1-399 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Personel Rejiminin Düzenlenmesi 233 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Bazı Maddelerinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname
İstihdam şekilleri
Madde 3- a) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda hizmetler memurlar, sözleşmeli personel ve işçiler eliyle gördürülür.
b) (Değişik : 5/2/1992 - 3771/1 md.) Teşebbüs ve bağlı ortaklıklarda, devlet tarafından tahsis edilen kamu sermayesinin karlı, verimli ve ekonominin kurallarına uygun bir şekilde kullanılmasında bulunduğu teşkilat, hiyerarşik kademe ve görev unvanı itibariyle kuruluşunun karlılık ve verimliliğini doğrudan doğruya etkileyebilecek karar alma, alınan kararları uygulatma ve uygulamayı denetleme yetkisi verilmiş asli ve sürekli görevler genel idare esaslarına göre
yürütülür. Teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esaslarına göre yürütülmesi gereken asli ve sürekli görevleri; genel müdür, genel müdür yardımcısı, teftiş kurulu başkanı, kurul ve daire başkanları, müessese, bölge, fabrika, işletme ve şube müdürleri, müfettiş ve müfettiş yardımcıları ile ekli 1 sayılı cetvelde kadro unvanları gösterilen diğer personel eliyle gördürülür.
Bunlar hakkında bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hükümler dışında 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümleri uygulanır.
c) (b) bendi dışında kalan sözleşmeli personel, teşebbüs ve bağlı ortaklıkların genel idare esasları dışında yürüttükleri hizmetlerinde bu Kanun Hükmünde Kararnamede belirtilen hukuki esaslar çerçevesinde akdedilecek bir sözleşme ile çalıştırılan ve işçi statüsünde olmayan personeldir. (Bunlar bu Kanun Hükmünde Kararnamede sözleşmeli personel olarak geçecektir.) Sözleşmeli personel işin niteliğine göre yılın veya günün belirli sürelerini kapsamak üzere kısmi zamanlı da istihdam edilebilir.
d) Memurlar ve sözleşmeli personel toplu iş sözleşmeleri kapsamına alınamaz ve bunlara toplu iş sözleşmeleriyle veya toplu iş sözleşmeleri emsal alınarak hiçbir ayni ve nakdi menfaat sağlanamaz.
e) İşçiler bu Kanun Hükmünde Kararnameye tabi değildir.
İşe Alma
Madde 6- Sözleşmeli personel yönetim kurulu kararı ile işe alınır. Yönetim kurulları bu yetkilerini, sınırlarını göstermek suretiyle devredebilirler. Sözleşmeli personel ile akdedilecek sözleşmeler Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle tespit edilecek tip sözleşme çerçevesinde ve takvim yılı itibariyle yıllık olarak düzenlenir.
İlk defa açıktan işe alınacak sözleşmeli personel ile 6 aylık sözleşme yapılır. Bunların müteakip sözleşmeleri ile yıl içinde memur statüsünden sözleşmeli statüye geçenlerin sözleşmeleri bir kereye mahsus olmak üzere cari yıl sonuna kadar yapılır.
Sözleşmeli personelin, sözleşme süresi içinde görev yeri veya ünvanının değişmesi halinde sözleşme yeniden düzenlenir.
Aylık ve Ücretler
Madde 25- a) Ekli 1 sayılı cetvelde kadro unvan ve dereceleri gösterilen personel aylık ve özlük hakları bakımından 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine tabidir.
(Mülga ikinci paragraf: 11/10/2011-KHK-666/1 md.)
b) (Mülga : 11/10/2011-KHK-666/1 md.)
c) (Değişik: 13/3/1995 - KHK - 549/1 md.) Ekli 1 sayılı cetvelin dışında kalan sözleşmeli personele ödenecek sözleşme ücreti; temel ücret ile başarı ve kıdem ücretleri toplamından oluşur ve bu ücret asgari ücretin altında olamaz. Sözleşme ücretlerinin tavanı her yıl bütçe kanunları ile belirlenir. Kamu personeli için uygulanan aylık katsayısının mali yılın ikinci yarısı için değiştirilmesi veya mali yıl içinde 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mali ve sosyal haklara ilişkin hükümlerinde değişiklik yapılması halinde sözleşmeli personel ücretlerinin tavanını değiştirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.
Fazla Çalışma ve Diğer Ödemeler
Madde 30-
…
Sözleşmeli personele bu Kanun Hükmünde Kararname'de belirtilen ödemeler dışında herhangi bir ödeme yapılamaz.
Uygulamanın İzlenmesi
Madde 58-
…
(Ek fıkra : 28/8/1991 - KHK - 453/1 md.) Sözleşmeli personele ilişkin olarak bu Kanun Hükmünde Kararnamede hüküm bulunmayan hallerde, Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınmak kaydıyla 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ilgili hükümleri uygulanır.
2- 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun:
Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulu:
Madde 3/C- (Ek: 18/6/2014-6545/6 md.)
…
4. Bölge idare mahkemesi başkanlar kurulunun görevleri şunlardır:
…
c) Benzer olaylarda, bölge idare mahkemesi dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında veya farklı bölge idare mahkemeleri dairelerince verilen kesin nitelikteki kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık bulunması hâlinde; resen veya ilgili bölge idare mahkemesi dairelerinin ya da istinaf yoluna başvurma hakkı bulunanların bu aykırılığın veya uyuşmazlığın giderilmesini gerekçeli olarak istemeleri üzerine, istemin uygun görülmesi hâlinde kendi görüşlerini de ekleyerek Danıştaydan bu konuda karar verilmesini istemek.
…
5. (Değişik:17/10/2019-7188/7 md.) Dördüncü fıkranın (c) bendine göre yapılacak istemler, konusuna göre İdari veya Vergi Dava Daireleri Kuruluna iletilir. İlgili dava daireleri kurulunca üç ay içinde karar verilir. Aykırılık veya uyuşmazlığın giderilmesine ilişkin olarak bu fıkra uyarınca verilen kararlar kesindir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Başvuruya konu olan kararlar arasındaki aykırılığı, sözleşmeli statüde memur olarak sözleşme imzalamak suretiyle istihdam edilen davacıların, şef olarak görevlendirilmeleri halinde, yürüttükleri bu görevleri için Yüksek Planlama Kurulu tarafından gruplandırılan ve yönetim kurulunca onaylanarak yürürlüğe konulan ücret tarifesinde şeflere verilen ücret ve özlük haklarından yararlandırılıp yararlandırılamayacakları hususu oluşturmaktadır.
Yukarıda metnine yer verilen hükümler bir arada değerlendirildiğinde, sözleşmeli personele, istihdamına esas olan hizmet sözleşmesinde belirtilen ücret dışında herhangi bir ücret ödenmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmaktadır.
Uyuşmazlık, Türkiye Kömür İşletmeleri Genel Müdürlüğünde 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin eki (II) sayılı cetvele tabi olarak sözleşmeli personel statüsünde memur olarak görev yapan davacıların, şeflik görevini vekâleten yürüttüklerinden bahisle Yüksek Planlama Kurulu tarafından gruplandırılan ve Yönetim Kurulunca onaylanarak yürürlüğe konulan ücret skalasının ikinci grubunda yer alan ve "şef" için belirlenen ücret ve özlük haklarından yararlandırılması istemine ilişkindir.
399 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin eki (II) sayılı cetvele tabi olarak sözleşmeli personel statüsünde memur olarak görev yapan davacının, görev yeri ve unvanının değiştiğinden söz edilemeyeceği gibi temel ücret skalasında şef pozisyonuna karşılık gelen ücret ve özlük haklarından yararlandırılabilmesinin ise davacı ile ancak yeni bir sözleşme yapılması halinde mümkün olacağı açıktır.
Bu durumda, yeni bir sözleşme ile görev yeri ve unvanı değişmeyen davacının, şefler için belirlenen sözleşme ücreti ve özlük haklarından yararlandırılması hukuken mümkün bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacının talebinin kendisine ücret tarifesinde şefler için öngörülen ücret ve özlük haklarının ödenmesi olduğu tartışmasız olduğundan, uyuşmazlığın vekalet aylığı istemi olarak nitelendirilmesine, vekalet aylığı ödenebilmesinin koşullarının tartışılmasına ve buna bağlı olarak davacının asilde aranılan şartları taşıyıp taşımadığına ilişkin bir araştırma yapılarak sonucuna göre karar verilmesine olanak bulunmamaktadır.
Bu nedenle; sözleşmeli personele, istihdamına esas olan hizmet sözleşmesinde belirtilen ücretin ödenebileceği, dolayısıyla şef pozisyonuna karşılık gelen ücret ve özlük haklarından yararlandırılabilmenin ise ancak yeni bir sözleşme yapılması halinde mümkün olacağı anlaşıldığından, sözleşmeli statüde memur olarak sözleşme imzalamak suretiyle istihdam edilen davacıların, şef olarak görevlendirilmeleri halinde, yürüttükleri bu görevleri için Yüksek Planlama Kurulu tarafından gruplandırılan ve yönetim kurulunca onaylanarak yürürlüğe konulan ücret tarifesinde şeflere verilen ücret ve özlük haklarından yararlandırılmalarına olanak bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
III- SONUÇ :
Açıklanan nedenlerle, aykırılığın İzmir Bölge İdare Mahkemesi İkinci İdari Dava Dairesinin 25/10/2018 tarih ve E:2018/5003,K:2018/4959 sayılı kararı doğrultusunda giderilmesine, kesin olarak, 24/02/2020 tarihinde, oybirliği ile karar verildi.