Yargıtay 22. Hukuk Dairesi
Özet:
- Somut uyuşmazlık bakımından, iş akdinin sendika örgütlenmesini engellemek adına feshedilip feshedilmediğinin tereddütsüz tespiti önem arz etmektedir. Ancak, feshin sendikal sebebe dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve inceleme yetersizdir.
- Dosya içeriğine göre işyerinde fesih tarihi itibari ile çalışan, sendikaya üye olan, üyelikten çekilen, üyelikten çekilenlerden çalıştırılan, işten çıkarılanlardan sendikalı olan ve sendikalı olup da işyerinde çalışması devam eden işçiler olup olmadığı, davacının iş akdinin feshedildiği tarihte işten çıkarılanlardan kaç tanesinin sendika üyesi veya sendikal faaliyeti nedeniyle işten çıkarılan olduğu, sendikaya üyeliği devam edip çalışmaya devam eden kaç işçinin bulunduğu dosya içeriğinden anlaşılamamaktadır.
- Feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunun kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması için belirtilen yönlerden gerekli araştırmaya gidilmeli, toplanacak deliller dosya içeriği ile yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 19.02.2014-26.05.2015 tarihleri arasında davalı nezdinde laboratuvar elemanı olarak çalıştığını, sendika üyeliği nedeniyle işten çıkartıldığını, müvekkilinin davalı işyerinde fazla çalışma yaptığını ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı, sendikal tazminat, fazla çalışma ücreti alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının özen ve sadakat yükümlülüğüne aykırı davranışı nedeni ile şirketin maddi zarara uğradığını, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, fazla çalışmanın karşılığının ödendiğini ileri sürerek, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde taraf vekillerince tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle, davalı tarafça gerekçeli temyiz dilekçesi verilmeksizin süre tutum dilekçesi ile temyize gelindiğinin anlaşılmasına göre davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Dosya içeriğine göre, feshin haksız olduğunun tespiti ile davacının kıdem ve ihbar tazminatının kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
Taraflar arasında uyuşmazlık feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı konusundadır.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 25'inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Somut olayda, davacı dava dilekçesinde 22.04.2015 tarihinde ... İş Sendikasına üye olduğunu, sendika üyeliğinin öğrenilmesinden sonra 26.05.2015 tarihinde işveren tarafından tanık... ile birlikte işten çıkartıldıklarını, işten çıkartılma sebebinin sendikaya üyelik olduğunun sözlü olarak kendilerine bildirildiğini,birçok işçinin de bu sebeple işten çıkartıldığını beyan etmiştir. Davalı işveren tarafından keşide edilen ... 8. Noterliğinin 12.06.2015 tarihli 13972 yevmiye numaralı ihtarnamesinde de, davacının mesai saatleri içerisinde müteaddit defalar gayriyasal sendikal faaliyetlerde bulunduğu, bildiri dağıttığı gibi sendikal eylemlere ilişkin gerekçelerin de iş sözleşmesinin haklı nedenle feshi sebepleri arasında gösterildiği anlaşılmaktadır. Davacı tanıkları sendika üyeliği sebebiyle işten çıkartıldıklarını beyan etmişler ise de, dinlendikleri tarihte husumetlidirler. Dosyada yer alan yazı cevaplarına ilişkin belgelerden, davacının üyesi olduğu ... İş Sendikasının işyerinde örgütlü olmadığı anlaşılmakta ise de, toplu iş sözleşmesi için yetki başvurusunda bulunup bulunmadığı hususu anlaşılamamaktadır. Öte yandan ... İş Sendikası tarafından tarafından gönderilen yazı cevabında işyerinde toplam 9 üyenin bulunduğu bildirilmiş ise de, davalı işyerinde çalışan toplam işçi sayısı, işten çıkarılan kaç işçinin sendika üyesi olduğu, sendikaya üye olup çalışmaya devam eden yahut sendikaya üyelikten çekilen, çekilenlerden çalışmaya devam eden işçilerin bulunup bulunmadığı hususları dosya kapsamından anlaşılamamaktadır.
Somut uyuşmazlık bakımından, iş akdinin sendika örgütlenmesini engellemek adına feshedilip feshedilmediğinin tereddütsüz tespiti önem arz etmektedir. Ancak, feshin sendikal sebebe dayanıp dayanmadığı hususunda yapılan araştırma ve inceleme yetersizdir. Dosya içeriğine göre işyerinde fesih tarihi itibari ile çalışan, sendikaya üye olan, üyelikten çekilen, üyelikten çekilenlerden çalıştırılan, işten çıkarılanlardan sendikalı olan ve sendikalı olup da işyerinde çalışması devam eden işçiler olup olmadığı, davacının iş akdinin feshedildiği tarihte işten çıkarılanlardan kaç tanesinin sendika üyesi veya sendikal faaliyeti nedeniyle işten çıkarılan olduğu, sendikaya üyeliği devam edip çalışmaya devam eden kaç işçinin bulunduğu dosya içeriğinden anlaşılamamaktadır. Feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususunun kuşkuya yer vermeyecek şekilde açıklığa kavuşturulması için belirtilen yönlerden gerekli araştırmaya gidilmeli, toplanacak deliller dosya içeriği ile yeniden bir değerlendirmeye tabi tutularak sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Öte yandan, davacının kabul edilen toplam alacak miktarı 2.761,83 TL olup; karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 13/2.maddesi uyarınca davacı lehine maktu vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, 600,00 TL vekalet ücretine hükmedilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 18.12.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.