Danıştay 6. Daire
İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının para cezasının 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 1. alt bendi uyarınca artırılmasına ilişkin kısmının bozulmasına, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkıma ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca temel para cezasına ve bu cezanın aynı fıkranın (c) bendinin 5. ve 8. alt bentleri uyarınca artırılmasına ilişkin kısmının ise onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2019/6207, K:2019/12195 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … İli, … İlçesi, … Mahallesi, … ada, …sayılı parselde ruhsatsız yapı yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız yapının otuz gün içerisinde yasal hale getirilmesine ve aynı Kanunun 42. maddesi uyarınca para cezası verilmesine ilişkin Ünye Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; söz konusu ruhsatsız yapının 3194 sayılı Kanun'un 42. maddesinin (c) bendinin 1 numaralı alt bendi uyarınca hissedarların muvafakatı alınmaksızın yapıldığına dair idarece herhangi bir tespit, bilgi veya belgenin sunulmadığı anlaşıldığından, dava konusu para cezasının söz konusu artırım sebebine ilişkin kısmında (3.920,68 TL) hukuka uyarlık bulunmadığından bu kısım yönünden işlemin iptaline, ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak belirlendiği anlaşılan para cezasının geriye kalan kısmı ile 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca davacıya otuz güne kadar süre verilmesine ilişkin kısmı yönünden işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bu kısım yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Tarafların temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu kararın, temel para cezasının 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (c) bendinin 1. alt bendi uyarınca artırılmasına ilişkin kısmının bozulmasına, 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yıkıma ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca temel para cezasına ve bu cezanın aynı fıkranın (c) bendinin 5. ve 8. alt bentleri uyarınca artırılmasına ilişkin kısmının ise onanmasına karar verilmiştir.
KARAR DÜZELTME TALEP EDENLERİN İDDİALARI :
1-Davacı vekilince, imara aykırılıktan söz edilemeyeceği, imar kirliliğine neden olmak suçundan Asliye Ceza Mahkemesinde yargılandığı davada müvekkilinin para cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği, bu durum karşısında dava konusu işlemle mükerrer cezalandırmanın usul ve yasaya aykırı olduğu ileri sürülmektedir.
2- Davalı idare vekilince, yapı kayıt belgesi alınması sonucunda davacı adına uygulanan idari para cezasının iptal edildiği ve davanın konusuz kaldığı ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'nun DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, davacının karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2019/6207, K:2019/12195 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
… İli, … ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsatsız olarak bodrum, zemin ve 2 normal kat yapıldığı davalı idare elemanlarınca 23.12.2014 tarihli yapı tatil zaptı ile tespit edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız yapının otuz gün içerisinde yasal hale getirilmesine ve aynı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacıya para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Ünye Belediye Encümeni kararının alınması üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Davalı idarenin karar düzeltme istemi yönünden:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 46. maddesinde, Danıştay dava daireleri ile idare ve vergi mahkemelerinin nihaî kararlarına karşı, özel yasalarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde, kararın tebliğ tarihini izleyen otuz gün içinde temyiz isteminde bulunulabileceği; 54. maddesinde ise, Danıştay dava daireleri ve İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verdikleri kararlar ile bölge idare mahkemelerinin itiraz üzerine verdikleri kararlar hakkında, bir defaya mahsus olmak üzere kararın tebliği tarihini izleyen on beş gün içinde taraflarca kararın düzeltilmesinin istenebileceği kurala bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; karar düzeltme istemine konu Danıştay Altıncı Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2019/6207, K:2019/12195 sayılı kararının davalı Ünye Belediye Başkanlığına … tarihinde tebliğ edildiği, yukarıda hükmüne yer verilen onbeş günlük yasal süre geçtikten sonra davalı idare tarafından 06.02.2020 tarihli dilekçeyle karar düzeltme isteminde bulunulduğu anlaşıldığından, davalı Ünye Belediye Başkanlığının karar düzeltme isteminin süre aşımı nedeniyle incelenmesine yasal olanak bulunmamaktadır.
Davacının karar düzeltme istemine gelince:
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinde; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere idari para cezaları uygulanacağı, Bakanlıkça belirlenen yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden idari para cezası verileceği hükme bağlanmıştır.
18/05/2018 günlü, 30425 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin 7143 sayılı Kanunun 16. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanununa eklenen Geçici 16. maddenin 1. fıkrasında; "Afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31/12/2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31/10/2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31/12/2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebilir. Başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedilir." hükmüne, 4. fıkrasında ise; "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan madde uyarınca 06/06/2018 günlü, 30443 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Yapı Kayıt Belgesi Verilmesine İlişkin Usul ve Esasların 6. maddesinin 1. fıkrasında "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapıların malikleri, bu belgenin bir örneğini belediye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine vermek zorundadır." hükmü, 3. fıkrasında da "Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezaları iptal edilir. " hükmü yer almaktadır.
3194 sayılı Kanunun Geçici 16. maddesi uyarınca yapı kayıt belgesi verilen yapıların malikleri tarafından, bu belgenin bir örneğinin belediyeye ve mücavir alan sınırları içinde ilgili belediyesine, bu sınırlar dışında il özel idaresine verilmesi, bu belgeye istinaden yapı kayıt belgesi verilen yapılarla ilgili 3194 sayılı Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptal edilmesi gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden; davalı idare vekili tarafından verilen karar düzeltme dilekçesinde, uyuşmazlık konusu yapıya ilişkin olarak davacı tarafından … tarih ve … başvuru numaralı Yapı Kayıt Belgesinin alınması nedeniyle, dava konusu … tarih ve …sayılı encümen kararı ile davacı adına uygulanan idari para cezalarının iptal edildiği ve davanın konusuz kaldığının belirtildiği, ancak, dava konusu encümen kararınının 3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesi uyarınca ruhsatsız yapının otuz gün içerisinde yasal hale getirilmesine ilişkin kısmı hakkında herhangi bir bilgiye yer verilmediği, …Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce Hukuk İşleri Müdürlüğüne gönderilen 22/01/2020 kurum içi yazışma evrakının ve yukarıda anılan Yapı Kayıt Belgesinin bir suretinin dilekçe ekinde dosyaya sunulduğu, söz konusu … sayılı encümen kararının ise dosyada bulunmadığı görülmüştür.
Bu durumda; İdare Mahkemesince, yukarıda belirtilen hususların araştırılarak neticesinde uyuşmazlık konusu Encümen kararının iptaline karar verildiğinin anlaşılması halinde, konusu kalmayan dava konusu işlem hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan tarafların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının BOZULMASINA, davalı idarenin karar düzeltme isteminin ise SÜRE AŞIMI YÖNÜNDEN REDDİNE,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 03/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.