Yargıtay 17. Hukuk Dairesi
Davacılar vekili; davacıların babasının yolcu olarak bulunduğu trafik sigortası bulunmayan aracın tek taraflı taraflı trafik kazası yapması neticeside davacıların babasının vefat ettiğini belisiz alacak davası açtıkları belirterek davacılar için 2.000,00 er TL destekten yoksun kalma tazminatı ile müteveffanın hastanede 8 ay 10 gün yoğun bakımda kaldığını belirterek bu süre için 500,00 er TL iş göremezlik tazminatının kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş, ıslah dilekçesi ile destekten yoksun kalma tazminatı talebini ... için 10.726,33 TL ,... için 14.204,42 TL ‘ye, geçici iş göremezlik tazminatı talebini 4.997,15 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı vekili; kazaya sebebiyet veren zarar veren aracın maliki konumudaki ...ve aracın sürücüsü konumunda olan ...'a ihbarına karar verilmesini talep ettiklerini, kendilerine herhngi bir müracatın olmadığını, sorumluluğun olay tarihindeki zorunlu mali mesuliyet sigortası teminat limitleri ve kusur oranı ile sınırlı sorumlu olduğunu, müteveffanın kask ve koruyucu elbise kullanmadığının sabit olduğundan tazminatın müterafık kusur ve hakkaniyet indirimi yapılması gerektiğini ileri sürerek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kabulü ile davacı ... için 14.204,42 TL, davacı ... için 10.726,33 TL destekten yoksun kalma tazminatının (davalının sorumlu olduğu limitle sınırlı olmak üzere) dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine, davacılar ... ve ... için 4.997,15 TL geçici işgöremezlik zararının tazminine ilişkin tazminatın (davalının sorumlu olduğu limitle sınırlı olmak üzere) dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde,dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi tazminat istemine ilişkindir.
Kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 818 sayılı BK'nın 43. maddesinde; hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkiinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş; 44. maddesinde ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi, zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durum ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği açıklanmıştır.
Müterafik kusur; aynı şartlar altındaki makul, dürüst ve ortalama bir kişinin, kendi menfaati icabı, zarara uğramamak için kaçınacağı veya kaçınması gereken bir davranış tarzını ifade etmektedir. (..., .... Borçlar Hukuku Genel Hükümler. Y. 2015. S. 582) Zararın doğumu ya da artmasına yol açan fiil, zarar görenin davranışlarından ileri gelmişse müterafik (ortak) kusurdan söz edilir. (..., ... Hukuku Genel Hükümler. Y. 2012, s.418) Buna göre, müterafik kusur indirimi için zarar görenin, zararı önleyici ya da azaltıcı tedbirleri almamasında kusurlu olması aranmaktadır.
Dava konusu kaza, tek taraflı olarak meydana gelmiş, olaya ilişkin olarak Ankara Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi Başkanlığı tarafından düzenlenen 21/02/2014 tarihli raporunda motosiklet sürücüsü ...'ın %60 oranında kusurlu olduğunu, müteveffa İlyas Boztaş'ın kendi can güvenliği açısından kask takması gerektiği hususuna riayet etmeyip meydana gelen kaza sonucu ölü muayene raporunda belirtildiği şekli ile yaşamını yitirdiği olayda kendi ölümü üzerinde %15 oranında kusurlu olduğunu, yol üzerinde mevcut domates atığının %25 oranında etken olduğu tespit edilmiş ve murisin %15 kusuru düşülerek hesaplanan tazminat hüküm altına alınmıştır.
6098 sayılı Borçlar Yasasının, "Tazminatın belirlenmesi" üst başlıklı 51/1 maddesi ile (818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 43.maddesi); Hâkimin, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirleyeceği hükme bağlanmıştır.
Tazminattan indirim sebeplerini düzenleyen, Türk Borçlar Yasasının 52.maddesinde (Borçlar Kanunu 44. madde) öngörülen sebepler, daha çok zarar görenle ilgilidir. "Hiç kimsenin kendi kusurundan yararlanamayacağı" yönündeki genel hukuk ilkesinin etkisiyle, maddede sayılan belirli hal ve durumlarda tazminattan indirim yapılması mümkün bulunmaktadır.
Davacıların desteği motorsiklette yolcu konumunda olup anılan rapora göre kask kullanmaması ve vefatının kafa travması sonucu gerçeklemesi nedeniyle %15 kusur verilmiştir. Desteğin kasksız şekilde nizamlara aykırı ve kendi can emniyetini tehlikeye atacak şekilde yolculuk yapması ise sürüş kusurlarından olmayıp, hakim tarafından tazminattan indirim sebebi olarak kabul edilmelidir. Yolculuk yapmaya uygun olmayacak şekilde kasksız yolculuk yapmak gibi hususlar bilirkişi tarafından kusur oranı belirlenirken dikkate alınacak hususlar değildir. Oysa mahkemece alınan bilirkişi raporunda desteğin kasksız motorsiklet kullanmasına göre destek sürücü %15 kusurlu görülmüştür.
Mahkemece; öncelikle desteğin trafik akışına ilişkin olarak kusursuz olduğu kabul edilerek daha sonra desteğin uygun olmayan şekilde kasksız motorsiklette yolculuk yaptığı hakim tarafından değerlendirilerek, Dairemizin yerleşik uygulamasına göre hükmedilecek tüm tazminatlar yönünden %20 oranda müterafik kusur indirimi yapılması gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalıya geri verilmesine 14/07/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.