Danıştay 2. Daire
1. Rehber öğretmen olan davacının, görev yaptığı Ankara ili, Çankaya ilçesi, Milli Eğitim Vakfı ...İlkokulunda norm kadro fazlası olarak belirlenmesine ilişkin ... günlü, ... sayılı işlemin;
2. Bu işlemin dayanağı olan 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmelik'in "Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu" başlıklı 21. maddesinin, 2. fıkrasının (a) bendi ile 3. fıkrasının iptali;
3. Anılan işlemler nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
2012 yılından itibaren Ankara Milli Eğitim Vakfı ...Özel Eğitim Okulunda rehber öğretmen olarak görev yapmaya başladığı ve anılan okulda engelli – engelsiz 660 öğrencinin eğitim aldığı; dava konusu Yönetmelik yürürlüğe girmeden önce, okulda yedi rehber öğretmen norm kadrosunun bulunduğu, iptali istenilen düzenlemeler kapsamında ise rehber öğretmen norm kadro sayısının ikiye düşürüldüğü ve kendisinin de norm fazlası öğretmen olarak belirlendiği; söz konusu düzenlemelerle, engelli öğrencilerin ihtiyaç duyduğu rehber öğretmen sayısının düşürülmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu, zira engelli bireyler yönünden pozitif ayrımcılık yapılmasının eşitlik ilkesine aykırı olmadığı; görev yaptığı okulun, Türkiye'de ilk defa gerçekleştirilecek tersine kaynaştırma projesinin uygulanmasına yönelik model okul olması nedeniyle, mevzuat gereği norm kadro belirlemesinin Bakanlıkça yapılması gerektiği; okulda, son sekiz yıl içinde yedi norm kadro belirlenip daha sonra bunun ikiye düşürülmesini gerektirecek nitelikte öğrenci sayısında azalma olmaması nedeniyle düzenlemelerin kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırı olduğu; ayrıca dava konusu işlemler nedeniyle ek ders ücretlerinden mahrum bırakılacağı ileri sürülmüştür.
DAVALI İDARELERİN SAVUNMALARI :
1- Milli Eğitim Bakanlığı ile (Mülga) Başbakanlık tarafından; son yıllarda kaynaştırma uygulamalarının yaygınlaşmasının da etkisiyle bazı özel eğitim okullarının öğrenci sayılarının oldukça düşük olduğunun gözlemlendiği; özel eğitim öğretmenlerinin, özel eğitime ihtiyaç duyan çocuklara yönelik yeterli rehberlik eğitimi alarak mezun olmaları ve bu durumdaki çocukların, sürekli beraber oldukları özel eğitim öğretmenlerinin dışındaki öğretmenlere karşı mesafeli durmaları nedeniyle, rehberlik alan öğretmenlerinin, özel eğitim kurumu öğrencilerine katkısının azaldığı; öte yandan, rehberlik alan öğretmenliğine kaynak teşkil eden öğretmen adayı sayısının da oldukça kısıtlı bulunduğu; dava konusu edilen düzenlemelerle, rehberlik alan öğretmenleri sayısının özel eğitim kurumlarından azaltılarak kendilerine çok daha fazla ihtiyaç duyulan eğitim kurumlarında görev yapmalarının amaçlandığı; bu nedenlerle, üst hukuk normları esas alınmak suretiyle eşitlik ilkesine uygun olarak hazırlanan düzenlemelerde ve tesis edilen bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmuştur.
2- Ankara Valiliği tarafından; savunma süresinde verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Dava konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi ile 3. fıkrasının iptali istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına; ... günlü, ... sayılı bireysel işlemin ise iptaline; söz konusu işlem nedeniyle davacının mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine hükmedilmesi gerektiği düşünülmüştür.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, rehber öğretmen olan davacının, görev yaptığı Ankara ili, Çankaya ilçesi, MEV ...İlkokulunda norm kadro fazlası olarak belirlenmesine ilişkin 22/07/2014 günlü işlem ile dayanağı 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmeliğin "Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu" başlıklı 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi ile 3. fıkrasının iptali ile parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi ile 3. fıkrasına ilişkin kısmı yönünden;
Dava konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi ile 3. fıkrasının, 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 10. maddesi ile değiştirilmiş olması nedeniyle, bu maddelere yönelik olarak davanın konusuz kaldığı anlaşılmış olup, söz konusu düzenlemelerin iptali istemine ilişkin olarak karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Dava konusu işlemin, tesis edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre irdeleneceği, bireysel işlemin tüm hukuki sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin sonradan değiştirilmiş olmasının, söz konusu bireysel işlemle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına engel oluşturmayacağı da açıktır.
Dava konusu 22/07/2014 günlü bireysel işlem yönünden ise;
652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 36. maddesinde; "Bakanlık görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve önceden kanunla düzenlenmiş konularda idarî düzenlemeler yapabilir." hükmüne yer verilmiş olup, aynı Kanun Hükmünde Kararname'nin 38. maddesinde de; "(1) Kadroların tespiti, ihdası, kullanımı ve iptali ile kadrolara ilişkin diğer hususlar, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre düzenlenir. (2) Bakanlığa tahsis edilmiş bulunan serbest kadrolar; Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınarak Bakanlık tarafından hazırlanan yönetmelikte belirlenen norm kadro sayılarına uygun olarak öğretmen kadroları dışındaki kadrolar merkez ve taşra birimlerine, öğretmen kadroları ise branşlar esas alınarak okul ve kurumlara dağıtılır. Dağıtım cetvellerinin vizesine ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikte düzenlenir..." hükmüne yer verilmiştir. 652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 36. ve 38 maddelerine dayanılarak düzenlenen Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmelik 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
İdareler, normlar hiyerarşisine aykırı olmayacak şekilde, hizmette etkinliğin sağlanması için gerekli önlemleri alma, bu kapsamda mevzuat değişikliği yapma hususunda takdir yetkisine sahiptirler. Kamu hizmetlerinin hangi koşullar altında ve nasıl yürütüleceğini önceden saptamak her zaman mümkün olmadığı için, ortaya çıkan ihtiyaçları karşılayabilmek amacıyla düzenleyici işlemler üzerinde gerekli değişiklikleri yapma hususunda idarelerin takdir yetkisi bulunmaktadır.
Takdir yetkisi ile idareye ancak hukuk kuralları içinde hareket özgürlüğü tanınmış olup yasa koyucu tarafından idareye tanınan bu yetkinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti, hukuk güvenliği ve kazanılmış haklara riayet ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
10/08/1999 günlü, 23782 sayılı Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmeliğin 22/02/2011 günlü, 27854 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmeliğin 4. maddesiyle değişik 13. maddesinde; okul rehberlik servisleri için; özel eğitim okul ve kurumlarından öğrenci sayısı 25 ve daha fazla olanların her birine 1, özel eğitim kurumlarında öğrenci sayısının 100 ve 100’ün katlarına, diğerlerinde ise 500 ve 500’ün katlarına ulaşması halinde her defasında 1 rehber öğretmen norm kadrosu ekleneceği belirtilmiştir.
18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmeliğin 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendinde; "Özel eğitim kurumlarında (aynı bina veya bahçede farklı kademelerde eğitim veren özel eğitim okulları dahil) toplam öğrenci sayısı 25 ve daha fazlası için 1", 3. fıkrasında ise; "Her derece ve türdeki eğitim kurumlarına, öğrenci sayısının 500 ve 500'ün katlarına ulaşması halinde her defasında ilave olarak 1 rehberlik alan öğretmen norm kadrosu daha verilir." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan fıkranın ilk halinde, okul rehberlik servisleri için ilave olarak rehber öğretmen norm kadrosu belirlenirken, özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumları için öğrenci sayısının 100 ve 100'ün katlarına ulaşması halinde her defasında 1 rehber öğretmen norm kadro ilavesi yapılması öngörülürken düzenlemede yapılan değişiklikle, özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumları için böyle bir ayrıma gidilmediği ve her derece ve türdeki eğitim kurumları için ilave olarak 1 rehberlik alan öğretmen norm kadrosunun verilebilmesi için öğrenci sayısının 500 ve 500'ün katlarına ulaşması şartı getirildiği anlaşılmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarının yönetici ve öğretmen norm kadrolarının belirlenmesi; yönetim, eğitim ve öğretim hizmetlerinin gerekli ve yeterli personelce yürütülmesinin sağlanması, eğitim-öğretim hizmetleri alanındaki kamu hizmetinin sürekli, etkili ve verimli bir biçimde sunulabilmesi için gereklidir. Eğitim sisteminde meydana gelen gelişmeler, eğitim kurumlarının özellikleri dikkate alınarak, doğan ihtiyacı karşılayacak biçimde bilimsel verilerden yararlanmak suretiyle norm kadroların belirlenmesi gerekliliği karşısında rehber öğretmen norm kadrosu yönünden önceki Yönetmelikle özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumlarına sağlanmış olan avantajı ortadan kaldıracak şekilde; bu kurumlarda engelli öğrencilerin de eğitim gördüklerini gözardı ederek getirilen ve sadece öğrenci sayısının 500 ve 500’ün katlarına ulaşması halinde her defasında 1 rehber öğretmen norm kadrosu ekleneceğini belirten ve hizmetin gereklerine ve hukuka aykırı olduğu açık olan düzenlemeye dayalı olarak, davacının görev yaptığı eğitim kurumundaki rehber öğretmen norm kadro sayısının azaltılması sonucunda norm kadro fazlası olarak belirlendiği görüldüğünden bu yönde tesis edilen 22/07/2014 günlü dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmamıştır.
Öte yandan, hukuka aykırılığı yargı mercilerince saptanan işlemler nedeniyle ilgililerin uğradığı zararların tazmini Anayasa'nın 125. maddesi gereği olduğundan, dava konusu bireysel işlemin iptaline karar verilmesi sebebiyle işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu Yönetmeliğin 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi ve 3. fıkrası yönünden karar verilmesine yer olmadığına; 22/07/2014 günlü bireysel işlemin iptaline ve yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faizi ile birlikte tazmini isteminin kabulüne karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay İkinci Dairesince; 09/07/2018 günlü, 30743 sayılı (3. Mükerrer) Resmi Gazete'de yayımlanan 703 sayılı Anayasa'da Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 218 ve 219. maddeleri uyarınca, kapatılan Başbakanlığın iş ve işlemleriyle ilgili olarak açılmış olan davalarda Cumhurbaşkanlığının taraf sıfatını kazanacağı kurala bağlandığından, Mülga Başbakanlık yerine Cumhurbaşkanlığının hasım mevkiine alınmasına karar verildi.
Dairemizce, duruşma için taraflara önceden bildirilen 23/12/2020 tarihinde, davacı ve vekilinin gelmediği, davacı vekili Av. … tarafından, 22/12/2020 tarihinde (saat 19:38) UYAP ortamında mazeret dilekçesi gönderildiği, davalı Cumhurbaşkanlığını temsilen duruşmaya katılan olmadığı, davalı Milli Eğitim Bakanlığını temsilen Av. … ve davalı Ankara Valiliğini temsilen Av. …'ün geldiği, Danıştay Savcısı …'nun hazır bulunduğu görüldü.
Davacı vekili tarafından sunulan mazeret dilekçesinde; avukatlık bürosundaki stajyerin COVİD-19 pandemisi nedeniyle filyasyona alındığından bahisle, duruşmanın başka bir güne ertelenmesi, aksi halde davanın kabulü yönünde karar verilmesi isteğinde bulunulmuş ise de, bu konuda herhangi bir belge ibraz edilmediğinden, duruşmanın ertelenmesine gerek görülmeyerek açık duruşmaya başlandı. Duruşmada hazır bulunan taraflara usulüne göre söz verilip dinlendikten ve Savcının düşüncesi alındıktan sonra duruşmaya son verildi.
Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
A. ili, Ç. ilçesi, MEV ...İlkokulunda rehber öğretmen olarak görev yapan davacının, söz konusu okulun yedi olan rehber öğretmen norm kadro sayısının iki olarak belirlenmesi üzerine, hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılan sıralamada, norm kadro fazlası öğretmen olarak belirlenmesine ilişkin ... günlü, ... sayılı işlemin ve bu işlemin dayanağı olan 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmelik'in "Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu" başlıklı 21. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi ile aynı maddenin 3. fıkrasının iptali ve işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle görülmekte olan davayı açtığı anlaşılmıştır.
İNCELEME VE GEREKÇE :
İlgili Mevzuat:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın "Kanun önünde eşitlik" başlıklı 10. maddesinin 3. fıkrasında; çocuklar, yaşlılar, özürlüler, harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri ile malul ve gaziler için alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı sayılmayacağı düzenlenmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 18/06/2014 günü itibarıyla yürürlükte olan haliyle;
Anayasa’nın 124. maddesinde, Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabileceği hüküm altına alınmıştır.
652 sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 36. maddesinde; "Bakanlık görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve önceden kanunla düzenlenmiş konularda idarî düzenlemeler yapabilir." hükmüne yer verilmiş olup, aynı Kanun Hükmünde Kararname'nin 38. maddesinde de; "(1) Kadroların tespiti, ihdası, kullanımı ve iptali ile kadrolara ilişkin diğer hususlar, 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararname hükümlerine göre düzenlenir. (2) Bakanlığa tahsis edilmiş bulunan serbest kadrolar; Maliye Bakanlığı ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü alınarak Bakanlık tarafından hazırlanan yönetmelikte belirlenen norm kadro sayılarına uygun olarak öğretmen kadroları dışındaki kadrolar merkez ve taşra birimlerine, öğretmen kadroları ise branşlar esas alınarak okul ve kurumlara dağıtılır. Dağıtım cetvellerinin vizesine ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikte düzenlenir. ..." düzenlemesine yer verilmiştir.
5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun'un "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, bu Kanun'un amacının; engellilerin temel hak ve özgürlüklerden faydalanmasını teşvik ve temin ederek ve doğuştan sahip oldukları onura saygıyı güçlendirerek toplumsal hayata diğer bireylerle eşit koşullarda tam ve etkin katılımlarının sağlanması ve engelliliği önleyici tedbirlerin alınması için gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlamak olduğu; 4/A maddesinin 2. fıkrasında, eşitliği sağlamak ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak üzere engellilere yönelik makul düzenlemelerin yapılması için gerekli tedbirlerin alınacağı; 3. fıkrasında ise, engellilerin hak ve özgürlüklerden tam ve eşit olarak yararlanmasını sağlamaya yönelik alınacak özel tedbirlerin ayrımcılık olarak değerlendirilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
I- Dava konusu düzenleyici işlemlerin incelenmesi :
Dava konusu Yönetmelik'in 21. maddesi, önce 25/11/2016 günlü, 29899 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 10. maddesiyle, bilahare 02/06/2018 günlü, 30439 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yönetmelik'in 4. maddesi ile değiştirilmiş olup, karar tarihi itibarıyla değişmiş olan Yönetmelik hükümlerinin iptali istemiyle açılan davanın konusuz kaldığı anlaşılmaktadır.
Ancak, dava konusu bireysel işlemin, tesis edildiği tarihte yürürlükte olan mevzuat hükümlerine göre irdeleneceği, bireysel işlemin tüm hukuki sonuçları ile birlikte ortadan kaldırılmadığı sürece, anılan işlemin dayanağı olan düzenleyici işlemin sonradan değişikliğe uğraması veya yürürlükten kaldırılmasının, söz konusu bireysel işlemle ilgili olarak açılan davanın sonuçlanmasına engel oluşturmayacağı açıktır.
II- Dava konusu ... günlü, ... sayılı işlemin incelenmesi :
31/05/2006 günlü, 26184 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan ve dava konusu işlemin tesis edildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği'nin 4. maddesinde; "özel eğitim okul ve kurumları"; özel eğitime ihtiyacı olan bireylere hizmet veren, özel olarak yetiştirilmiş personelin bulunduğu, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemlerin uygulandığı, Bakanlığa bağlı her tür ve kademedeki yatılı ve gündüzlü resmî ve özel okul ve kurumları olarak; "özel eğitim"; özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin eğitim ve sosyal ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile bu bireylerin tüm gelişim alanlarındaki özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitim olarak; "özel eğitime ihtiyacı olan birey" ise; bireysel ve gelişim özellikleri ile eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösteren birey olarak tanımlanmıştır.
5378 sayılı Kanun'un genel gerekçesinde de vurgulandığı üzere; engellilik, sadece engelli bireyi değil, ailesini, yakın çevresini ve ait olduğu toplumsal yapıyı da ilgilendiren bir durumdur. Engelli bireyin de diğer bireylerden farklı olmayan sağlık, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden yararlanma, eğitim görme, meslek ve iş edinme, sportif etkinlikler ile siyasal yaşama katılma gibi temel gereksinimleri vardır. Dolayısıyla, kendilerine yeterli, toplumla kaynaşabilen, üretici bireyler olarak yetişmelerini sağlamak için eğitsel, kültürel, ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarının karşılanması gerekir. Bütün bu hizmetler, olanak ve avantajların onların durumlarına ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi de yukarıda yer alan düzenlemelerin bir gereğidir.
Diğer yandan, Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği'nin "Rehber Öğretmenin Görev ve Sorumlulukları" başlıklı 63. maddesinde;
"Rehber öğretmen bulunduğu okul ve kurumdaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin yanında aşağıdaki görevleri de yapar:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin ailelerine yönelik aile eğitimi hizmetlerini planlamak, yürütmek ve gerektiğinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak.
b) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel gelişimini değerlendirmek üzere formlar hazırlanmasında BEP geliştirme birimiyle, öğretmenler ve ilgili personel ile iş birliği yapmak.
c) Öğretmenler ve ailelerle iş birliği yaparak öğrenciler için bireysel gelişim raporu düzenlemek.
ç) Öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla rehberlik ve danışma hizmetleri yürütme komisyonu, BEP geliştirme birimi, izleme ve yöneltme kurulu ile öğretmenlerle iş birliği yapmak." hükmü yer almıştır.
10/08/1999 günlü, 23782 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul ve Kurumların Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmelik'in, 22/02/2011 günlü, 27854 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yönetmelik'in 4. maddesiyle değişik 13. maddesinde; okul rehberlik servisleri için; özel eğitim okul ve kurumlarından öğrenci sayısı (25) ve daha fazla olanların her birine (1), özel eğitim kurumlarında öğrenci sayısının (100) ve (100)’ün katlarına, diğerlerinde ise (500) ve (500)’ün katlarına ulaşması halinde her defasında (1) rehber öğretmen norm kadrosu ekleneceği belirtilmiştir.
Davaya konu 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmelik'in " Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu" başlıklı 21. maddesinin "Okul rehberlik servislerine" diye başlayan 2. fıkrasının (a) bendinde; "Özel eğitim kurumlarında (aynı bina veya bahçede farklı kademelerde eğitim veren özel eğitim okulları dahil) toplam öğrenci sayısı (25) ve daha fazlası için (1)", 3. fıkrasında ise; "Her derece ve türdeki eğitim kurumlarına, öğrenci sayısının (500) ve (500)'ün katlarına ulaşması halinde her defasında ilave olarak (1) rehberlik alan öğretmen norm kadrosu daha verilir." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan fıkranın (önceki Yönetmelik'in 13. maddesinde) düzenlenmiş olan ilk halinde, okul rehberlik servisleri için ilave olarak rehber öğretmen norm kadrosu belirlenirken, özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumları için öğrenci sayısının (100) ve (100)'ün katlarına ulaşması halinde her defasında (1) rehber öğretmen norm kadro ilavesi yapıldığı görülmektedir. Ancak, fıkranın dava konusu edilen yeni halinde, özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumları için böyle bir ayrıma gidilmemiş ve her derece ve türdeki eğitim kurumları yönünden; her defasında ilave olarak (1) rehberlik alan öğretmen norm kadrosunun verilebilmesi, öğrenci sayısının (500) ve (500)'ün katlarına ulaşması koşuluna bağlanmıştır.
Bir başka ifadeyle, özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumları için rehber öğretmen norm kadrosu açısından bu okul ve kurumların özel niteliği göz önünde bulundurularak tanınan ayrıcalıklı durum, anılan Yönetmelik'in dava konusu 21. maddesinin 3. fıkrası ile kaldırılmış ve hiçbir ayrıma gidilmeden, özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumları da dahil her derece ve türdeki eğitim kurumlarında rehber öğretmen norm kadrosunun arttırılabilmesi öğrenci sayısının (500) ve (500)'ün katlarına ulaşması koşuluna bağlanmıştır. Bu düzenlemenin sonucu olarak da özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumlarında rehber öğretmen norm kadro sayısı azaltılmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarının yönetici ve öğretmen norm kadrolarının belirlenmesinde; yönetim, eğitim ve öğretim hizmetlerinin gerekli ve yeterli personelce yürütülmesinin sağlanması, eğitim-öğretim hizmetleri alanındaki kamu hizmetinin sürekli, etkili ve verimli bir biçimde sunulabilmesi için gereklidir. Diğer yandan, özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumlarında eğitim gören öğrencilerin bir kısmının bireysel özellikleri ve eğitim yeterlilikleri açısından akranlarından beklenilen düzeyden anlamlı farklılık gösterdiği hususu tartışmasızdır. Bu okul ve kurumlardaki özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel gelişimlerinin değerlendirilmesi, sadece kendilerine değil, ailelerine yönelik eğitim hizmetlerinin planlanması ve gerçekleştirilmesi, diğer öğrencilerle kaynaşabilmeleri ve topluma diğer bireylerle eşit bir şekilde katılımlarının sağlanabilmesi için diğer öğrencilerden daha fazla rehberlik ve psikolojik danışmanlık hizmetine ihtiyacı olduğu gözönünde bulundurulduğunda, herhangi bir bilimsel veriye ve değerlendirmeye dayanılmadan; rehber öğretmen norm kadrosu yönünden önceki Yönetmelik'le özel eğitim okulları ile özel eğitim kurumlarına sağlanmış olan avantajı ortadan kaldıracak şekilde; bu kurumlarda engelli öğrencilerin de eğitim gördüklerini gözardı ederek getirilen ve sadece öğrenci sayısının (500) ve (500)’ün katlarına ulaşması halinde her defasında (1) rehber öğretmen norm kadrosu ekleneceğini belirten düzenlemede hizmetin gereklerine ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu durumda, hukuka aykırılığı tespit edilen düzenleyici işlem dayanak alınarak tesis edilen ... günlü, ... sayılı işlemde de hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
III- Davacının yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi talebinin incelenmesi:
Anayasa'nın 125. maddesinde idarenin, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kuralına yer verilmiştir.
Hukuka aykırılığı yargı mercilerince saptanan işlemler nedeniyle ilgililerin uğradığı zararların tazmini Anayasa'nın 125. maddesi gereği olduğundan, dava konusu bireysel işlemin iptaline karar verilmesi sebebiyle işlem nedeniyle mahrum kaldığı parasal haklarının yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 18/06/2014 günlü, 29034 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin?Yönetmelik'in "Rehberlik alan öğretmeni norm kadrosu" başlıklı 21. maddesinin, 2. fıkrasının (a) bendi ile aynı maddenin 3. fıkrasının iptaline ilişkin istem hakkında KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA,
2. Davacının, norm kadro fazlası olarak belirlenmesine ilişkin ... günlü, ... sayılı işlemin İPTALİNE,
3. Davacının, yoksun kaldığı parasal ve özlük haklarının tazmini isteminin kabulü ile, işlem nedeniyle yoksun kaldığı parasal haklarının, dava açma tarihi olan 19/09/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davacıya ÖDENMESİNE,
4. Aşağıda dökümü yapılan …-TL yargılama giderleri ile karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen …-TL vekâlet ücretinin, davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine; yürütmenin durdurulması kararına itiraz aşamasında, davalı Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yatırılan ve kullanılmayan …-TL posta ücretinin, anılan idareye iadesine; posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya verilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 23/12/2020 tarihinde, oybirliğiyle karar verildi.