Yargıtay 12. Hukuk Dairesi
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki alacaklı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
Kira alacağına ilişkin başlatılan genel haciz yoluyla ilamsız icra takibinde, kiracının ödeme emri tebliği üzerine borca itiraz ettiği, kiraya verenin itirazın kaldırılması istemiyle icra mahkemesine başvurduğu, mahkemece kira alacağının tespiti için genel mahkemede dava açılması gerektiğinden bahisle itirazın kaldırılması talebinin reddedildiği, kiraya verenin istinaf yoluna başvurması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Alacaklının sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
TBK'nun 299 maddesine göre kira sözleşmesi; kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.
Kira bedelini ödeme borcu kiracının asli edim yükümlülüğü olmakla kiracı aksine sözleşme ve yerel adet olmadıkça, kira bedeli ve gerekiyorsa yan giderleri her ayın sonunda ve en geç kira süresinin bitiminde ödemekle yükümlüdür.(TBK m.314)
Kira sözleşmesinde yeni kira dönemi için ödenecek kira konusunda taraflar anlaşmaya varmışlarsa bu kira bedeli yeni dönem için geçerlidir.
İİK'nun 269. maddesi: "Takip adi kiralara veya hasılat kiralarına mütedair olur ve alacaklı da talep ederse ödeme emri, Borçlar Kanununun 260 ve 288 inci maddelerinde yazılı ihtarı ve kanuni müddet geçtikten sonra icra mahkemesinden borçlunun kiralanan şeyden çıkarılması istenebileceği tebliğini ihtiva eder.Bu tebliğ üzerine borçlu, yedi gün içinde, itiraz sebeplerini 62 nci madde hükümleri dahilinde icra dairesine bildirmeye mecburdur. Borçlu itirazında, kira akdini ve varsa buna ait mukavelenamedeki imzasını açık ve kesin olarak reddetmezse, akdi kabul etmiş sayılır.” hükmünü içermektedir.
Somut olayda, kiraya veren ... ile kira...k ... A.Ş. arasında 01.09.2004-31.08.2007 tarihli kira sözleşmesi imzalanmıştır. Özel şartlara ilişkin sözleşmenin 3. Maddesi: "....Kira sözleşmesinin birinci yılında aylık kira bedeli net 4.000 USD, ikinci ve üçüncü yıllar için de aylık kira bedeli net 4.250 USD'dir. Üçüncü yılın sonunda iş bu kira sözleşmesi usulüne uygun olarak feshedilmez ve kiracılık ilişkisi deva ederse kira sözleşmesi kendiliğinden iki yıl dönemler halinde uzar. Bu durumda 01 Eylül 2007 tarihinden itibaren geçerli aylık kira bedeli net 5.500 USD'den az olmamak üzere günün koşullarına göre taraflarca belirlenecektir. 01 Eylül 2007 tarihinden itibaren geçerli kira bedelinin ve daha sonraki yılların kira bedellerinin tespitinde anlaşmazlık olması halinde kiralayan ihtara gerek kalmaksızın kira tespiti davası açabilir.” şeklindedir.
Kiracı icra dairesine yapmış olduğu itirazda taraflar arasında akdedilen kira sözleşmesine ve altındaki imzaya itiraz etmeyip, 01.09.2007 tarihinden sonra artış oranının belirlenmemesinden dolayı borca itiraz etmiştir. Oysa yukarıda yer alan kira sözleşmesinde, 01.09.2007 tarihinden sonraki kira dönemlerinde kira bedelinin 5.500 USD'den az olmayacağı hususu taraflarca netleştirilmiş bulunmaktadır.
O halde aylık 5.500 USD kira bedeli tarafların kabulünde olup bu miktar üzerinden hesaplanacak kira alacağı yönünden itirazın kaldırılması gerekirken itirazın kaldırılması talebinin tümden reddine karar verilmesi doğru olmayıp bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ :
Alacaklının temyiz isteminin kısmen kabulü ile yukarıda yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nun 373/1. maddesi uyarınca, ... Bölge Adliye Mahkemesi 36. Hukuk Dairesi’nin istinaf talebinin esastan reddine ilişkin 25.06.2020 tarih ve 2019/651 E. - 2020/1078 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA ve ... 25. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 06.12.2018 tarih, 2018/622 E. - 2018/424 K. sayılı kararının BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, dosyanın İlk Derece Mahkemesi'ne, kararın bir örneğinin de, Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, 03/03/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.