Yargıtay 10. Hukuk Dairesi
Özet:
- Yerel mahkemece, sigortalının asgari ücretin üzerinde bir ücret ile çalışacağının kabulü ile olay tarihinde davacının emsali işçilerin ücretinin araştırılması isabetlidir. Ancak sigortalının yaşı, mesleki tecrübesi ve davalı işyerindeki kıdemi dikkate alınmadan yapılan ücret araştırması sonucunda tespit edilen ücretin tanık beyanları ile doğrulandığından bahisle sigortalının olay tarihinde asgari ücretin 2,9776 katı ücretle çalıştığı kabulünden hareket etmek hatalı olmuştur. Bu açıklamalar doğrultusunda yapılacak iş, sigortalının işi, yaşı, meslekteki tecrübesi ve davalı işyerindeki kıdemi açıkça belirtilmek suretiyle TÜİK, ilgili meslek odaları ve benzer işi yapan işyerlerinden bilinen dönemde alabileceği ücretleri araştırarak işçinin gerçek ücretini belirlemek, tespit edilecek gerçek ücret üzerinden 15/08/2016 tarihli bilirkişi hesap raporundaki bilinen dönem başlangıç tarihi değiştirilmeden davacının maddi zararını yeniden hesaplatmak, usuli kazanılmış hakları gözeterek oluşacak sonuca göre bir karar vernekten ibarettir.
"İçtihat Metni"
Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi
İlk Derece
Mahkemesi : ... İş Mahkemesi
Dava, iş kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle maddi tazminat istemlerinin kabulüne, manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne dair verilen karara karşı davalı ... Elk. Dağ. A.Ş. tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı ... Elk. Dağ. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı asıl dava dosyası ve ıslahla 169.357,17 TL maddi, 50.000,00 TL manevi, birleşen dava dosyası ile 77.134,00 TL maddi tazminatın davalılardan tahsilini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı ... Elk. Dağ. A.Ş. davaya cevabında özetle davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuş, diğer davalı Ökmen Elk. İnş. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. davaya cevap vermemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesince asıl ve birleşen dava dosyası yönünden maddi tazminat istemlerinin kabulüne, 35.000,00 TL manevi tazminat ile birlikte davalılardan müştereken ve mütesilsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesi kararına karşı davalı ... Elk. Dağ. A.Ş. tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı ... Elk. Dağ. A.Ş. vekili temyiz dilekçesinde özetle müvekkilinin işveren sıfatı bulunmadığını, tazminatlardan sorumlu tutulamayacağını, asıl işveren de olmadıklarından kendileri yönünden davanın husumet nedeniyle reddine karar verilmesi gerekiğini, diğer davalı ile yaptıkları söleşmeye göre o şirketin sorumlu olduğunu, Türk Borçlar Kanunu‘na göre işçiyi gözetme borcunun işverene ait olduğunu, bu nedenle sorumlu tutulmalarının doğru olmadığını, kazanın davacının ihmalinden kaynaklandığını, kendilerine atfedilebilecek bir kusur bulunmadığını, kendileri yönünden illiyet bağının kesildiğini, diğer davalı ile dava dışı sigorta şirketi arasındaki poliçenin hesap raporlarında dikkate alınmadığını, davacının kaza tarihi itibariyle 2 aylık deneme süresini tamamlamış bir işçi olduğunu, davacının asgari ücretle çalıştığının SGK kayıtları ile belli olduğunu, davacının diğer davalı Ökmen Elektrik'te çalıştığı süre dikkate alındığında asgari ücretin 2.9776 katında bir ücretle çalışmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğunu, emsal ücret araştırmasında Trakya bölgesinde çalışan bir işçi için ... Elektrik Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarlar odasından alınan ücret bilgisinin esas alınmasının ve buna göre hüküm kurulmasının hatalı olduğunu ileri sürmüştür.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlerle temyiz edenin sıfatına temyizin kapsam ve nedenlerine göre; davalı ... Elk. Dağ. A.Ş.'nin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, zararlandırıcı sigorta olayı sonucu sürekli iş göremezliğe uğrayan sigortalının maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Dosya kapsamından davalı ... Elk. Dağ. A.Ş.‘nin dosya içerisinde mevcut 27/06/2006 tarihli sözleşme ile ... ili Merkez, Havsa ve ... İlçeleri, ..., ... ve ... köyleri AG/YG elektrik şebekesi yapım işini diğer davalı ... Elk. İnş. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti.‘ne verdiği, davacının ... Elk. İnş. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. sigortalısı olduğu, olay tarihinde davacının boyamak için direğe çıktıktan bir süre sonra direkten düşerek yaralandığı, açıklanan iş kazasının meydana gelişinde davacının %20, davalı ... Elk. İnş. Pet. Ür. San. Tic. Ltd. Şti. ile şirket yetkilisinin birlikte %80 oranında kusurlu oldukları, davalı ... Elk. Dağ. A.Ş.‘nin kusurunun bulunmadığı, ancak asıl işveren olması dolayısı ile hüküm altına alınan tazminatlardan müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulduğu, hükme esas 15/08/2016 tarihli bilirkişi hesap raporunda tanık beyanlarında tespit edilen ücretin emsal ücret araştırmaları ve özellikle ... Elektrik Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarları Odası’nın bildirdiği emsal ücretle birbirlerini doğruladığından bahisle asgari ücretin 2,9776 katı üzerinden hesaplama yapıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık maddi zararın belirlenmesi noktasında toplanmaktadır. Zararlandırıcı sigorta olayına maruz kalan sigortalının veya sigortalı ölümü halinde yakınlarının maddi zararlarının hesabında, gerçek ücretin esas alınması koşuldur. Gerçek ücretin ise işçinin imzasının bulunduğu ücret tediye bordrolarından saptanacağı, işçinin imzasının bulunmadığı işyeri ve sigorta kayıtlarının nazara alınamayacağı, işçinin imzasının bulunduğu ücret tediye bordrolarının bulunmaması durumunda işçinin yaşı, kıdemi, mesleki durumu dikkate alınarak, emsal işi yapan işçilerin aldığı ücret gözönünde tutularak belirlenmesi gerektiği, Dairemizin giderek Yargıtay'ın yerleşmiş görüşlerindendir.
Somut olayda davacının Kurum’a bildirilen ücretinin asgari ücret düzeyinde olduğu, davacı tanıkları Durdu ve İsmail’in talimatla alınan ifadelerinde kaza tarihindeki ücretlerinin aylık 1.200,00 TL olduğu yönünde beyanda bulundukları, aynı kaza olayına dair yürütülen ceza dava dosyasında davacı ve tanık İsmail’in davalı işyerinde iki aydan beri çalıştıkları yönünde beyanda bulundukları, ... Elektrik Teknisyenleri Esnaf ve Sanatkarları Odası’nın emsal ücrete ilişkin cevabi yazısında emsal ücretin bilgi ve tecrübeye göre asgari ücretle, asgari ücretin 3 katı arasında değişeceğinin belirtildiği anlaşıldığına, diğer bir deyişle oda tarafından kesin bir ücret bildirilmeyip belli bir aralıkta ücret bildirildiğine göre hükme esas hesap raporundaki emsal ücret araştırmasının tanık beyanları ile örtüştüğü yönündeki bir sonuca ulaşmak mümkün değildir.
Yerel mahkemece, sigortalının asgari ücretin üzerinde bir ücret ile çalışacağının kabulü ile olay tarihinde davacının emsali işçilerin ücretinin araştırılması isabetlidir. Ancak sigortalının yaşı, mesleki tecrübesi ve davalı işyerindeki kıdemi dikkate alınmadan yapılan ücret araştırması sonucunda tespit edilen ücretin tanık beyanları ile doğrulandığından bahisle sigortalının olay tarihinde asgari ücretin 2,9776 katı ücretle çalıştığı kabulünden hareket etmek hatalı olmuştur.
Bu açıklamalar doğrultusunda yapılacak iş, sigortalının işi, yaşı, meslekteki tecrübesi ve davalı işyerindeki kıdemi açıkça belirtilmek suretiyle TÜİK, ilgili meslek odaları ve benzer işi yapan işyerlerinden bilinen dönemde alabileceği ücretleri araştırarak işçinin gerçek ücretini belirlemek, tespit edilecek gerçek ücret üzerinden 15/08/2016 tarihli bilirkişi hesap raporundaki bilinen dönem başlangıç tarihi değiştirilmeden davacının maddi zararını yeniden hesaplatmak, usuli kazanılmış hakları gözeterek oluşacak sonuca göre bir karar vernekten ibarettir.
Mahkemece, açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ... Elk. Dağ. A.Ş. vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 29. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, davalı ... Elk. Dağ. A.Ş. tarafından yatırılan harcın istem halinde iadesine, 29/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.