Devremülk Sözleşmesinin İptali - Yetkili Mahkeme
Yargıtay 5. Hukuk Dairesi
Esas No : 2023/8502
Karar No : 2024/31
Karar Tarihi : 2024-01-08





I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR

A. Kocaeli 1. Tüketici Mahkemesinin 12.10.2022 Tarihli ve 2022/205 Esas, 2022/496 Karar ... Kararı

Taraflar arasında akdedilen sözleşme uyarınca dava konusu taşınmazın tapu kaydının davacı adına tapuya tescil edildiği, her ne kadar davacı tarafça sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebinde bulunulmuş ise de söz konusu devre mülk satış sözleşmesinin feshinin koşullarının anlaşılması halinde davacı üzerinde yer alan tapunun sözleşmenin feshinin doğal sonucu olarak davalıya iadesi gerekeceği, bu haliyle davanın taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

B. Yalova 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla) 09.06.2023 Tarihli ve 2022/2706 Esas, 2023/591 Karar ... Kararı

Davanın taşınmazın aynına ilişkin olmadığı bu sebeple kesin yetkinin de söz konusu olmayacağı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.

II. GEREKÇE

A. Uyuşmazlık

Uyuşmazlık, taraflar arasında düzenlenen devremülk sözleşmesinin iptali ile ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir.

B. İlgili Hukuk

Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukuki dayanağı, 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 ... Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 ... Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 ... Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.

634 ... Kat Mülkiyeti Kanunu’nun (634 ... Kanun) “Devre mülk ...” başlıklı 57 nci maddesi şöyledir:

“Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde istifade ..., müşterek mülkiyet payına bağlı bir irtifak ... olarak kurulabilir. Bu hakka devre mülk ... denir.”

6502 ... Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502 ... Kanun) 73 üncü maddesinin beşinci fıkrası şöyledir:

“Tüketici davaları, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabilir.”

6100 ... Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ıncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:

“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”

6100 ... Kanun'un "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19 uncu maddesinin 4 üncü fıkrası şöyledir.

" Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında

bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir."

C. Değerlendirme

Dosya kapsamından, uyuşmazlık taraflar arasında düzenlenen devremülk sözleşmesinin iptali ile ödenen bedelin iadesi istemine olup, dava dilekçesi ve dosya kapsamından taşınmazın aynına ilişkin bir dava olmadığı anlaşılmaktadır.

6502 ... Kanun'un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasında tüketici davalarının, tüketicinin yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki tüketici mahkemesinde de açılabileceği belirtilmişse de bu kural 6100 ... Kanun'un yetkiye ilişkin kurallarının yanında bir ek yetki kuralıdır.

Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme ... davalılara geçer.

Somut olayda, yerleşim yeri İzmit /Kocaeli olan davacının davayı, 6502 ... Kanun'un 73 üncü maddesinin beşinci fıkrasına uygun olarak yerleşim yerinin bulunduğu İstanbul Anadolu Mahkemelerinde açtığı anlaşıldığına göre uyuşmazlığın, Kocaeli 1. Tüketici Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.

III. KARAR

Açıklanan sebeplerle;

6100 ... Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 ... Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince Kocaeli 1. Tüketici Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,

01.2024 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.