Yargıtay 17. Hukuk Dairesi
Özet:
- Ceza yargılamasında kesinleşen bir kusur tespiti bulunmadığı gözetilmek suretiyle, davaya konu kaza ile ilgili Ağır Ceza Mahkemesi dosyası da getirtilerek, davacıların murislerinin ölümüyle sonuçlanan olaydaki kusur durumunun tespiti için trafik kazaları konusunda uzman bilirkişi ya da bilirkişi heyetinden veya Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Kurulu Karayolları Genel Müdürlüğü Fen Heyeti vb kurumlardan; somut olayın özellikleri, ceza dosyası kapsamındaki bilgi ve belgeler de dikkate alınarak kazadaki taraf kusur oranlarının tespitine yönelik ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alındıktan sonra dosya aktüer bilirkişisine tevdi edilmek suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekir.
- Müteveffanın kaza tarihinde fiilen çalıştığına ve gelirine ilişkin belge dosyada bulunmamakla birlikte,İngiliz Dili Edebiyatı ABD Bölümü mezunlarının öğretmen olarak görev yapıp yapamayacakları,murisin formasyon eğitimi vb eğitimler almak ve ilgili sınavlara girmek suretiyle öğretmen olarak görev yapıp yapmadığı, daha önce görev yaptığı okullarda hangi statüde ve ne şekilde istihdam edildiği,ne kadar ücret aldığı, kaza tarihinde aynı statüde görev yapanların ücretlerinin ne kadar olduğu hususları ilgili Üniversite, milli eğitim müdürlükleri ve davacılar vekilince bildirilen eğitim kurumlarından sorularak gelen yazı cevaplarına göre hesap raporu aldırılması gerekmektedir.
-K A R A R-
Davacılar vekili; davacıların akrabası olan ...,... 'ın 08/03/2015 tarihinde geçirdikleri kazada vefat ettiklerini, kazanın davalı Z. Uluslararası Nak. İnş. Pet. Gıda İth. İhr. San. ve Tic. Ltd Şirketine ait olan davalı ... tarafından sevk ve idare edilen ... çekici ile ... tarafından sevk ve idare edilen ... plakalı aracın çarpışması sonucundan meydana geldiğini, kazada ölen ...'ın İngilizce öğretmenliği bölümü mezunu olduğunu, ...'ın ise lise son sınıf öğrencisi olduğunu, davacıların yoksun kaldığı destek zararı, defin ve cenaze gideri zararları ve manevi zararları oluştuğundan bahisle;davacı anne-baba Gülbahar ve Mustafa yönünden 1.000,00'er TL destekten yoksun kalma tazminatı, 500,00 TL cenaze-defin giderinin müşterek ve müteselsil sorumluluk kapsamında davalılardan tahsiline ve davacılar anne baba için 20.000,00'er TL, kardeşler için 5.000 er TL olmak üzere 50.000,00 TL manevi tazminatın davalılar Z.Nakliyat ve ...'dan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar Z. U.A Nak. İnş. Pet.Gıda İth.İhr. San.Tic.Ltd.Şti ve A. Sigorta A.Ş. vekilleri davanın reddini dilemişlerdir.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre;müteveffa ...'ın ölümü nedeniyle; davacı ... için 99.459,00 TL, Davacı ... için 113.646,00 TL, müteveffa ...'ın ölümü nedeniyle davacı ... için 30.439,00 TL, davacı ... için 35,121,00 TL destekten yoksun kalma tazminatı ve 8.966,00 TL defin ve taziye gideri olmak üzere toplam 287.631,00 TL maddi tazminatın(Sigorta şirketleri yönünden poliçe limiti ile sınırlı olmak kaydıyla)dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılar ile dahili davalıdan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, manevi tazminat davasının ise kısmen kabulü ile davacılar Gülbahar ve Mustafa için 2.000,00'er TL, davacılar Muharrem ve Elif için Çavaş için 500,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalılar ile dahili davalıdan (Sigorta şirketleri hariç) müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davalılar Z. U.A Nak.İnş.Pet.Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti ve ... vekili ile davalılar A. Sigorta A.Ş. ve Al. Sigorta A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre; davalılar Z. U.A Nak. İnş.Pet. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti ve ... vekilinin nolu bendin, davalı ...nin ise nolu bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, ölümlü trafik kazası nedeniyle,ölenlerin yakınlarının maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece yapılan araştırma inceleme hüküm vermeye yeterli değildir.
Eldeki dosyada, kaza ile ilgili olarak Doğubayazıt Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma dosyasında jandarma trafik bilirkişilerinden aldırılan kusur raporunda kazada ölen ...'ın 6/8 oranında, davalı sürücü ...'ın ise 2/8 oranında kusurlu olduklarının tespit edildiği, CBS'nın 22/06/2015 tarihli yazısında hazırlanan iddianamenin ... Ağır Ceza Mahkemesinin 2015/131 iddia değerlendirme sırasına kaydedildiğinin bildirildiği, mahkemece; davaya konu kaza ile ilgili kusur raporu aldırılmaksızın dosyanın aktüer raporuna tevdi edildiği, daha sonra dosyaya kazandırılan ... CBS soruşturma dosyasında aldırılan ATK Kusur raporunda ise; müteveffa ...'ın asli, davalı sürücü ...'ın tali kusurlu olduklarının bildirildiği, hükme esas alınan aktüer raporunda ise müteveffa sürücü Yasemin'in kusur oranı yönünden indirim yapılmaksızın hesaplama yapıldığı görülmüştür.
Davaya konu kaza tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 74. maddesi gereğince; hukuk hakimi, ceza mahkemesince belirlenmiş ve kesinleşmiş olan maddi olgu ile bağlı ise de; kusurun bulunup bulunmadığı ve oranına ilişkin ceza mahkemesi kararı ile bağlı olmadığı gibi, kusura ilişkin saptamaya dayanan beraat kararı ile de bağlı değildir.
Somut olayda Mahkemece; dosyada ceza yargılamasında kesinleşen bir kusur tespiti bulunmadığı gözetilmek suretiyle, davaya konu kaza ile ilgili Ağır Ceza Mahkemesi dosyası da getirtilerek, davacıların murislerinin ölümüyle sonuçlanan olaydaki kusur durumunun tespiti için trafik kazaları konusunda uzman bilirkişi ya da bilirkişi heyetinden veya Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Kurulu Karayolları Genel Müdürlüğü Fen Heyeti vb kurumlardan; somut olayın özellikleri, ceza dosyası kapsamındaki bilgi ve belgeler de dikkate alınarak kazadaki taraf kusur oranlarının tespitine yönelik ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alındıktan sonra dosya aktüer bilirkişisine tevdi edilmek suretiyle oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, eksik araştırma ve incelemeyle, yazılı olduğu biçimde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
3-Kabule göre de; 6098 sayılı BK'nun 53 üncü maddesi gereği, ölüm neticesi olarak diğer kimseler müteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde, onların bu zararını da tazmin etmek lazım gelir. Bu yasal düzenleme doğrultusunda hükmedilmesi gereken maddi tazminat, davacıların daha önce aldıkları ancak murisin ölümü sonucu artık alamayacakları destek miktarıdır. Yoksun kalınan gerçek destek miktarının tespit edilebilmesi için öncelikle desteğin sağlığında elde ettiği net gelirin doğru saptanması icab eder.
Mahkemece müteveffa Yasemin'in ölmeden önce aldığı net gelir tespit edilmemiştir. Davacılar vekili dava dilekçesinde muris Yasemin'in İngiliz Dili Edebiyatı ABD Bölümü 2011 yılı mezunu olduğunu, bu alanda yüksek lisans yaptığını, 2013 yılında İstanbul'da ilköğretim okullarında İngilizce öğretmeni olarak görev yaptığını beyan etmiş, mahkemece Doğubayazıt Milli Eğitim Müdürlüğünden göreve yeni başlayan İngilizce öğretmeninin maaşı ile hafta içi ve sonu ek ders ücretleri sorulmuş, hükme esas alınan aktüer raporunda ise Milli Eğitim Müdürlüğünce bildirilen ücretler toplamı 2882,70 TL asgari ücrete oranlanmak suretiyle hesaplama yapılmıştır.
İstanbul F. Üniversitesi İngiliz Dili Edebiyatı ABD Bölümü mezunu müteveffa Yasemin'in kaza tarihinde fiilen çalıştığına ve gelirine ilişkin belge dosyada bulunmamakla birlikte,İngiliz Dili Edebiyatı ABD Bölümü mezunlarının öğretmen olarak görev yapıp yapamayacakları,murisin formasyon eğitimi vb eğitimler almak ve ilgili sınavlara girmek suretiyle öğretmen olarak görev yapıp yapmadığı, daha önce görev yaptığı okullarda hangi statüde ve ne şekilde istihdam edildiği,ne kadar ücret aldığı, kaza tarihinde aynı statüde görev yapanların ücretlerinin ne kadar olduğu hususları ilgili Üniversite, milli eğitim müdürlükleri ve davacılar vekilince bildirilen eğitim kurumlarından sorularak gelen yazı cevaplarına göre hesap raporu aldırılması gerekiken, yeterli araştırma yapılmaksızın müteveffa Yasemin'in mesleğinin İngilizce öğretmenliği olduğu kabul edilerek ücretin 3,03 katından hesaplama yapılması isabetli bulunmamıştır.
4-Bozma sebeplerine göre;davalılar Z. Uluslararası Nak.İnş.Pet.Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti ve ... vekilinin hükmün vekalet ücreti ile ilgili kısmına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine ise şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalılar Z. Uluslararası Nak. İnş. Pet. Gıda İth.İhr. San. Tic. Ltd. Şti ve ... vekili ile davalı ...Ş. vekilinin (2) nolu, davalı ...Ş. vekilinin (2) ve (3) nolu bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının REDDİNE;(2)nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalılar Z. Uluslararası Nak. İnş. Pet. Gıda İth.İhr. San. Tic. Ltd. Şti ve ... vekili ile Al. Sigorta A.Ş. Vekilinin, (3) nolu bentte açıklanan nedenlerle A. Sigorta A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA; (4)nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar Z. Uluslararası Nak. İnş. Pet. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. ve ... vekilinin hükmün vekalet ücreti ile ilgili kısmına yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılar Z. Uluslararası Nak. İnş. Pet. Gıda İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti., ..., Al. Sigorta A.Ş. ve A. Sigorta A.Ş.'ne geri verilmesine 07/05/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.